Jump to content

पान:छन्दोरचना.djvu/398

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

पीडीएफ सुरेशभट इन च्या सौजन्याने as সাবিত্বািমতা

  • ठावा न सुखाचा वारा !? (तासक २९), ' छळ !” (माभा ७०), *नन्दा घालीं०” (माभा ७१), ‘घात? (यध १२२), 'मावळ्यांचें गाणें' (गिका ४६), आणि *दारूची लावणी? (गिआ ६८) या कविता याच जातीच्या आहेत. शेवटील पाच कवितांत खण्डन आवर्तनाच्या तिस-या मात्रेनन्तर नसून सहाव्या मात्रेनन्तर आहे.

१२ ‘लवङ्गलता’, साकी (?) [। प। प। प। -+] ( १) ‘ ललित-लवङ्गलता-परिशीलनकोमलमलयसमीरे मधुकरनिकरकरम्बितकोकिलकृजितकुञ्जकुटीरे” (गीगो ३/१ ) दीर्घ काव्यास ही जाति अनुकूल आहे. 'मेघदूत' (चिप १), 'गणिकोद्धार? (विक ५१), 'वनवासी फूल' (टिक २६), गिरीशकृत'अभागी कमल', 'आम्बराऔी? अित्यादि काव्यें या लवड्गलताजातीत आहेत. मोरोपन्ताने * मन्त्रगर्भ साकीरामायण,' ' पञ्चशतीरामायण? आणि 'ध्रुवचरित्र? अित्यादि प्रकरणांत [--। प।+] या मात्रावलीच्या द्विपदीचें ध्रुवपद घातलें आहे. गीतगोविन्दांत तर विविध मात्रावलींचीं ध्रुवपदे आहेत. * नवा शिपाअी ” (केक १२७) या कवितेंत [। प । --+] या मात्रावलीचा अन्तरा आहे. या मात्रावलीला साकी हें नाव रूढ आहे; परन्तु नाटकांतून वा आख्यानांतून ज्या स्फुट साक्या आढळतात त्या पाहातां साकी ही विषम जाति ठरते. साकत लवड्गलतामात्रावलीच्या द्विपदीला [। प। +, श्रु। प।+] या चन्द्रकलामात्रावलीच्या ओका चरणाची जोड असते. तेव्हा समजातीला लवड्गलता हेंच नाव योग्य आहे; साकी ह नाव वापरुं नये. कडवें ओकचरणी वा द्विचरणी असल्यास ध्रुवपद बहुश: [- -। प। -+] या मात्रावलीचें असतें. ( २) * मजला झोप सदाची आली. भु० विचार अवघे, कार्ये अवघीं समास येथे झाली.” १(टिक १०५) (३) * गे तू कवणे मुलखा जाशी ? go भार शिरावर, अपार सागर, फुटकी नाव जराशी-” १ (तासक १५१)