________________
अध्याय एकविसावा. उन्मत्त । जे फळी फळाशा लोलिंगते। ते नाडली स्वधर्मलाभात । ऐक तूतें सागेन ॥६॥ शेती पेरायया आणिले चणे । त्याचे आदरें करी जो फुटाणे । तो शाहणा की मूर्ख ह्मणणे । तैसे फळ भोगणे सकार्मी ॥ २७० ।। घोडा विकोनि पेलाण घेणे । लोणी देऊनि ताक मागणे । भात साडूनि वेळण पिणे । तैसे फळ भोगणे सकामीं ॥ ७१।। ऐसे सकाम अतिदुर्बुद्धी । जे नाडले स्वधर्मसिद्धी । यालागी देवो ह्मणे कुबुद्धी । ते कुवुद्धीचा विधी हरि सागे ॥७२॥ कामिन कृपणा लुन्धा पुष्पेषु फर युद्धय 1 अग्निमुग्धा धमता ता स्व रोक न निदन्ति ते ॥ २७ ॥ सकामाची तृष्णा पूर्ण । कदाकाळी नव्हे जाण । कामेच्छा तो सदा दीन । कृपणपण या हेतू ।। ७३ ।। जळी बक धरोनि ध्यान । जेवीं का टपत राहे सीन । तेवीं सकामा अनुष्ठान । लुब्धोनि जाण कामासी ॥७४॥ जावया परपुरुपापासी । लॅवोंठवो दावी निजपतीसी । तेवीं काम धरोनि मानसीं । स्वधर्मकर्मासी आचरे ॥ ७५॥ जेवी का अज्ञान बाळ । फूल तेचि ह्मणे फळ । तेवीं स्वर्गभोग केवळ । मानी अढळ मूर्खत्वे ॥७६।। त्याही स्वर्गभोगासी पाहें । कर्मवैकल्य होय की नोहे । हाही सदेह वर्तताहे । तेणेही होये अतिदीन ।।७७॥ सकाम तो सदा दीन । दीनत्व अतिकृपण । कृपणत्वे सलोभपण । लोभास्तव ज्ञान महामोह मासी ।। ७८ ।। मोहाचे खवळल्या भान । सविवेक ग्रासी ज्ञान । तेव्हा बुद्धीमाजी तमोगुण । सवाह्य परिपूर्ण उल्हासे ॥ ७९ ॥ तमें कोदाटल्या वृत्ती । धूमाकित होय स्थिती । जेवीं का आधळ्याचा सागाती । आधारे राती आडवीं चुके ॥२८०॥ त्या आधळ्याची जैशी स्थिती । तैशी सकामाची होय गती। चुकला विवेकाचा सागाती। आधळी वृत्ति अतिमुग्ध ॥ ८१॥ जैसे का अज्ञान वाळ । तैसा मुग्ध होय केवळ । कोण कर्म काय ते फळ । नेणो विकळ मुग्धत्वे ॥८२॥ माझी कोण लोकी स्थिती । पुढे कोण आपुली गती । हे काहीच न स्मरे चित्ती । धूवरत्ती देहातू ।। ८३ ॥ ' ते मामा जानन्ति हदिस्थ य द यव । उक्थशस्त्रा बसुतृपो यथा नीहारचक्षुप ॥ २८ ॥ वेदतात्पर्याचे निजखुणे । तुवा पुसिलें मजकारणे । ती वेदाची गुह्य निरूपणे । तुजकारणे म्या निरूपिली ॥८४ ॥ परिसोनि वेदाचे विभाग । उद्धव सुखावला चाग । तेणें सतोपं श्रीरंग । सत्रोखोनि अग उद्भवासी ह्मणे ॥८५॥ जो मी हृदयामाजिले वस्ती। परमात्मा निकटवर्ती । त्या मातें सकाम नेणती । कामासक्ती नाडले ॥ ८६ ।। तो मी हृदयामाजी असे । हे एकदेशिल भज नसे । जगदाकारें मीचि भासे । जेनी कल्लोळविलासें सागरू ।। ८७ ॥ अलकार झालेपणे । जेवीं असे निसळ सोनें । तेनी जगदाकारें म्यां श्रीकृष्णे । परिपूर्ण असणे पूर्णत्वे ॥ ८८ ॥ नाम रूप वर्ण विविध । माझेन प्रकादों अंगदुद्धोध । परी नामरूपजातिभेद । मजसी संबंध असेना ॥८९ ॥ आकाश जी बुडालें दिसे । परी ते न भाखे जळरसें । तेवीं मी जगदाकारें असें । जगदादि दो अलिप्त १ लोलप होत ३ पल्याण, योगीर ३ पेज ४ पुट पुरकरण ५ कम यथासाग न घटणे ६ विषयोपभोगाची इच्छा धरणारा ७ अज्ञान ८ व्यापल्या ९ चित्तवृत्ति १. भटवीत, अरण्यात ११ व्याकुळ १२ कुरवाळून १३ साग १४ परिध्छिनपणा १५ तरगाच्या बहुविध चेष्टानी, १६ शुद्ध १७ जग जैसा चोध संगजे जाणीव
