पान:Samagra Phule.pdf/५२

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

तृतीय रल ११ बाईचा नवरा : तुमची डबी काय किंमतीची होती, महाराज? जोशी : बाबा, तुला काय सांगू! ती मला तुजसारख्या एका माझ्या यजमानानें, धर्मबुद्धिने दिलेली होती. मला तिची किंमत कशावरून माहित असेल? परंतु मुंबईची किंमत चार आणे असावी असे अनुमान होते. बाईचा नवरा : ही घ्या महाराज मजजवळ चार आणी आहे; पण तुम्ही उदास होऊ नका! जोशी : (मनात कदाचित याच्या बायकोने मागल्या पावलीविषयी याजजवळ सांगितले असल्यास कुणब्याला माझी ठकबाजी समजून, केवळ माझे मन तर पाहात नाही; असा विचार करून, काही चमकल्यासारखा करून म्हणाला) नको, नको मला तुझी पावली. आम्ही तुम्हा गरिबाला कोठवर छळावे? पण काय करू ? तुझ्या घरी आलो नसतो, तर मज ब्राह्मणाचा एव्हढा तोटा झाला नसता. बाईचा नवरा : असे जाणूनच महाराज, आपणास पावली देत आहे. आपण याविषयी काही मनांत आणू नका, मी आपल्या स्वसंतोषाने देतो. जोशी : बरें, ईश्वर तुझें कल्याण करो. (असें म्हणून जोशाने हातोहात कुणब्याच्या जवळची पावली बाधीवाल्यासारखी उडवली.) विदूषक : जोशाने डबीच्या निमित्ताने किती सफाईने कुणब्याची पावली हरण केली हे तुमच्या लक्षात आले ना? बाई : महाराज आपण थोडे स्वस्थ व्हा; आणि माझ्या पतीस आपण मागे सांगितल्या ब्राह्मणभोजनास काय खर्च लागेल तो सांगा. आमचा तुमच्या सांगण्याप्रमाणे बेत ठरला आहे. जोशी : बरें तर, मजकडून कोणती हरकत आहे? आम्ही तुम्हास सांगावें मात्र आणि तुम्ही त्याप्रमाणे करावें म्हणजे आमचे काम झाले. विदूषक : जोशाचे काम फार सोपे आहे, नाही बरें? कारण तोंडाने सांगितले पुरे म्हणजे सर्व आयते मिळतें. बाईचा नवरा : ते तेच सांगा फार महाराज, तुम्हाकडून हरकत असती तर तुम्ही आमच्या घरी टांगा तोडीत येऊन सांगितलेच नसते. जोशी : सुमारे पाच रुपये पुजेसुद्धा निदान पक्षाला लागतील असे मला वाटते. मग पुढे जसा गूळ घालावा, तसें गोड होईल, पुढे तुमच्या भक्तीवर आहे. विदूषक : जोशाने पांच रुपयाचा खर्च कुणब्याच्या माथ्यावर थापला, तथापि यापुढे भक्ती आहे म्हणतो कोणती?