विश्वनाथ चेष्टेनें ह्मणाला, पांडुरंग, तुला कांहीं समजत नाहीं. चटण्याकोशिंबिरी करतां आल्या म्हणजे कांहीं गृहिणीपदाची योग्यता येत नाहीं. 35 सुखाचा शोध. 66 रामभाऊ कुचेष्टेनें ह्मणाला, “ हां, हें खरें, आपला संसार करतां आला नाहीं तरी हरकत नाहीं; पण बाजाची पेटी वाजवितां आली किंवा एकाद्या सभेत भाषण करून टाळ्या मिळविल्या, तरच गृहिणीपदाची योग्यता येते. मग घरांतली मुलेबाळें कच्चें अन्न खाऊन अजारी पडलीं तरी हरकत नाहीं. " पांडुरंग ह्मणाला, " अरे; पण दिनकरचें म्हणणे ऐकून घेतल्यावांचूनच ही एवढी त्याच्यावर टीका कां ? दिनकर, तुझें या बाबतीत काय म्हणणें आहे ? " 46 दिनकर ह्मणाला, तुम्हां चेष्टा करणारांना माझे म्हणणे पटावयाचें नाहीं. स्त्री गृहकृत्यांत दक्ष असली आणि ती सुंदर असली म्हणजे तुझांला सर्व कांहीं मिळाले, असे वाटतें; पण ही केवळ बाह्य दृष्टि होय. मुख्यतः मानसिक सौंदर्याकडे पाहिले पाहिजे-अॅकॉम्प्लीझमेंट -पाहिजे. 22 विश्वनाथ ह्मणाला, 66 मग त्याबद्दल तूं आतां खटपट कर. तुला पाहिजे तसे तिचें मानसिक सौंदर्य घडीव म्हणजे झालें. तूं तसा प्रतिभा- संपन्न आहेसच आणि तीहि कांहीं अज्ञान नाहीं. तिच्या बापाने तिचें वय अकराबारा वर्षीचें सांगितलें; पण ती खरोखर तेरा चवदा वर्षांची असावी. तिच्या गुरूचें नातें तुझ्याकडे आतां आले आहेच. दिनकर मनःपूर्वक ह्मणाला, “ तें खरें; पण मला तरी वेळ कोठे आहे? तिला एकाद्या बोर्डिंग स्कूल मध्ये ठेवावें असे मला वाटतें; पण घरांत कोणाला माझें हे म्हणणे पसंत पडावयाचें नाहीं. " दिनकरचे हे शब्द ऐकून रामभाऊ एकदम रागानें ह्मणाला, बोर्डि- गस्कूल म्हणजे नीति देवतेचें मंदिर आणि आह्मां गृहस्थांची घरे म्हणजे हमालखाने ! दिनकर, या असल्या काव्यमय विचारांनीं वेडा होऊन त्या निर्बोध बालिकेची माती करूं नकोस. वेड्या, आपणासारख्या गृहस्थांच ८८
