सन १९४७ ची आणखी एक डायरी आहे. ती आहे अनाथ विद्यार्थी गृह प्रकाशन, पुणे, ही. साने गुरुजी या प्रकाशनाचे लेखक. 'पत्री' हा कविता संग्रह व 'श्यामची आई' याच प्रकाशनाची. त्या नात्याने या प्रकाशनाचे व्यवस्थापक शं. दा. चितळे यांनी ती भेट म्हणून साने गुरुजींना पाठवल्याची पहिल्या पानावर नोंद आहे. यातही कविता, नोंदी, नियतकालिक, प्रकाशनांचे आराखडे आहेत. 'प्रदीप’, ‘कर्तव्य', 'साधना'चे यातील आराखडे वाचनीय. १६ मे १९४७ च्या पानावर ‘साधना योजना' शीर्षकाखाली दहा पानांच्या साधनेचा आराखडा आहे तो असा - एक पान -अग्रलेख स्फुटे, दोन पान - सेवादल, मुले, आनंद, कविता, तीन पान - कामगार चळवळी, चार पान - विधायक कामे, किसान चळवळी, पाच पान - प्रभाकर, सहा पान - हिंदी, गुजराथी, कन्नड, तमिळ, उर्दू कवी (म्हणजे आंतरभारती), सात पान - गोष्ट, आठ पान - संकलित वार्ता (परराष्ट्रीय राजकारण), नऊ पान, दहा पान - कादंबरी, सुंदर पत्रे. याशिवाय स्त्रियांचे पान देण्याचा त्यांचा मानस होता. त्यात आहार, आरोग्य, क्रीडा, बोलपट यांचा अंतर्भाव करण्याची योजना होती. साधनेतून विनोबा वाणी, जावडेकरांची व्याख्यानमाला प्रकाशित करण्याचा मानस स्पष्ट होतो. हे पान साधनेचा ‘आरसा' म्हणून महत्त्वाचे अशासाठी की, गेल्या सहा दशकात साधनेत झालेले बदल या पानाच्या कसोटीवर अभ्यासता येऊ शकतील. या डायरीतील अन्य नोंदीही महत्त्वाच्या असून त्यांची तार्किक संगत सप्रमाण लागल्यास साने गुरुजींच्या जीवन, कार्य, साहित्याचे पुनर्मूल्यांकन नवी मांडणी शक्य वाटते. यातील संभाव्य वर्गणीदार यादी, महात्मा गांधी चरित्र रूपरेषा, साधनेचा खर्चाचा ताळमेळ, त्यांची अनेक पानांवर केलेली आकडेमोड पाहिली की, साने गुरुजी त्या काळात कसे साधनामय होऊन गेले होते याचे प्रत्ययकारी दर्शन होते.
सन १९४८ ची दैनंदिनी आहे हनुमान प्रेस, पुणेची डायरी. साधनेची छपाई, बांधणी या प्रेसमध्ये होत असे. नारायण लक्ष्मणराव कोकाटे ती करत. त्यांचा हनुमान छापखाना ३00, सदाशिव पेठ, पुणे येथे होता. त्यांची काही बिले दफ्तरात आढळतात. या डायरीत महात्मा गांधी उपवास, महात्मा गांधींना अभिप्रेत उपवासाचा अर्थ आदी महत्त्वाच्या नोंदी लक्ष वेधून घेतात. यातही साधनेची आकडेमोड आहेच. महात्माजींच्या पहिल्या स्मृतीदिनाची हृद्य आठवण केवळ काव्य! यात साधनेचे बातमीदार होणेविषयी अनेकांना पत्रे लिहिल्याची महत्त्वाची नोंद आहे. कळवण, वरणगाव, पाचोरा,
