पान:विज्ञान-प्रणीत समाजरचना.pdf/५२

(४६)

 [ येथे गणितागत पद्धतीबद्दल थोडासा खुलासा केला पाहिजे. मला ती मुळीच येत नाही. पण ज्यांनी त्या पद्धतीने अभ्यास केला आहे, त्यांचेच आधार मी घेतले आहेत. आपल्याकडे हा शब्द गो. म. जोशी बराच वेळ म्हणतात. त्यांना त्यांत काही समजते असा पुरावा अजून कोठेच उपलब्ध नाही. त्यांच्या ग्रंथांत 'शक्य तर हा हिशेब परिशिष्टांत देऊ' असे अनेक वेळा त्यांनी नुसतेच म्हटले आहे. दिला नाही. व्याख्यानांतही ग्राफ, कोइफिशंट वगैरे शब्द सांगण्यापलीकडे त्यांनी अजून जास्त पुरावा दिलेला नाही. वर दिलेल्या कोष्टकावरून एकदम काही निर्णय करावा असे माझे मुळीच म्हणणे नाही. पण गणितागत पद्धतीच्या नुसत्या बडबडीपेक्षा हा पुरावा जास्त निर्णायक आहे यांत शंकाच नाही शिवाय मी घेतलेला प्रत्येक आधार गणितागत पद्ध- अभ्यास करणाऱ्या पंडिताचाच घेतला आहे हे वर सांगितलेच आहे. ]
 वाटेल त्याने वाटेल तो धंदा करावा, व आपले कर्तृत्व दाखवून मोठ्या पदाला चढण्यास समाजाने त्याला अवश्य संधी द्यावी, यामुळेच समाजाची उन्नति होईल. त्याचप्रमाणे समस्संकृति व कर्तृत्व पाहून वाटेल त्या सुदृढ कुळांशी विवादसंवंध करावे. त्यायोगाहे समाजाची पुढील पिढी जास्त तेजस्वी होईल असा या दोन बाबतीत आपल्याला वरील विवेचनावरून निर्णय करावयास हरकत साही; रक्तशुद्धि व वृत्तिशुद्धि आजपर्यंत आपण पुष्कळ केली. पण हिंदूंचे साम्राज्य बाह्य प्रदेशावर तर नाहीच पण त्याच्या देशावरही अविच्छिन्न असे. गेल्या दीड हजार वर्षांत नाही. महाराष्ट्रापुरतेच बोलावयाचे तर कोकणस्थ, देशस्थ, कऱ्हाडे, सारस्वत, प्रभू, मराठे वगैरे जाती जर रक्ताने एक झाल्या, तर साठ सत्तर लाख लोकांचा एक बलवान समूह या देशांत तयार होईल व मग आज जो अनेक कारणांनी सामर्थ्याचा व्यय होत आहे तो थांबून या देशाचा भाग्योदय होईल असे वाटते.
 [ या प्रकरणांत train, Germinal determiners यांसारखे काही पारिभाषिक शब्द आलेले आहेत. त्यांचा अर्थ अगदी नेमका निश्चित करणे कठीण असते. माझा अर्थ कोठे चुकला आहे असे मला आढळलेले नाही. पण क्वचित् तसे होणे शक्य आहे. पण तेवढ्यावरून सर्व प्रतिपादन लटके पडेल असे नाही. तसे म्हणण्याचा एकाने प्रयत्न केल्याचे मला आढळले आहे. म्हणून खुलासा करून ठेवला आहे. ]

---