कृपया जपून वापरा १०८ रस यांच्या योगानें तशा ग्राहकास ते कंटाळवाणें होत नाहींत. वामनानें विराटपर्व, सुदामचरित्र, मुकुंदविलास आदिकरून इतिहासरूप जीं प्रकरणें रचिलीं आहेत, त्यांत ग्रंथदृष्टीनें व काव्यदृष्टीनें ही, श्रांत झालेल्या मानसास प्रफुल्ल करून उत्तेजन आणि आनंद देण्याची शक्ति नाहीं. सुदामचरित्राच्या संबंधानें आह्मी दुसरी- कडे बरेंच विवेचन केले आहे त्यावरून आमच्या ह्मण- ण्याची सत्यता दिसून येईलच. आतां विराटपर्वाच्या सं बंधानें विचार करूं. महाभारताच्या पर्वीपैकी वामनानें रचिलेलें विराटपर्व मात्र आमच्या पहाण्यांत आले व त्यांतील शेवटीं लि- हिलेल्याः -- " जालें पर्व विराट राट मणिरे उद्योग आतां पुढें । " ऐकाया मन सावधान करिजे जे खोल अंगीं गुढें ॥” या पद्याच्या अर्थावरून त्यानें आणखी किती पर्वांवरही कविता केल्या असतील, किंवा कविता क राव्या अशी त्याची उमेद होती इतकें सिद्ध होतें. वि- राटपर्वांखेरीज बाकीची वामनाचीं पर्ने आह्मास मिळाली नाहींत व ती उपलब्ध आहेत असे ऐकण्यांतही आलें नाहीं. विराटपर्व हें स्वभावतः मोठें मनोवेधक आहे. त्यांत शृंगारवीरादि सर्व रसांचा समावेश आहे. तेव्हां वामन - पंडित आणि मोरोपंत ह्यांची तुलना करावयास ह्या पर्वा - सारखें पर्वच यावयाचें नाहीं; असे जाणून या पर्वाच्या संबंधानें पंतपंडितांची आह्मी तुलना करितों. ह्या लहानशा निबंधांत, पंतपंडितांच्या अति वि
