मराठी पहिलं पुस्तक छापल्यापासून जी पुस्तके प्रकाशित झाली त्यावर फक्त लेखक, पुस्तक, प्रकाशक नाव असे व पुस्तकाची किंमत.
गोव्याचे पत्रकार व मराठी लेखक बा. द. सातोस्कर मुंबईत छोटी- मोठी पुस्तके प्रकाशित करीत असत. गोव्याचे एक नवोदित कथालेखक जयवंतराव देसाई ‘सुखाचे क्षण' नावाचा मराठी कथासंग्रह घेऊन त्यांच्याकडे आले. त्यांनी तो छापून तयार केला. त्याला पांढऱ्या कागदावर ग्रंथशीर्षक, लेखकाचे नाव, प्रकाशक, मूल्य असं छापून मुखपृष्ठ वेष्टन (कव्हर/ जॅकेट) घातलं. प्रश्न पडला की नव्या कथाकाराचं पुस्तक कोण वाचणार? त्या वेळी ज्येष्ठ मराठी साहित्यिक मामा वरेरकरांभोवती तरुण लेखकांचा पिंगा असायचा. बा. द. सातोस्करांनी आपली अडचण मामांना सांगितली. मामा नाटककारही असल्याने तत्कालीन तरुण अभिनेते, अभिनेत्री मामांना कामासाठी गळ घालीत. सातोस्करांनी अडचण सांगितली तेव्हा त्यांच्या जवळच एक षोडशवर्षीय, अत्यंत सुंदर, गोरी गोरी पान, फुलासारखी छान' अशी एक युवती बसली होती. तिच्याकडे बोट दाखवीत मामा म्हणाले, "हिला घेऊन जा. तिचे दोन-तीन फोटो घे. ब्लॉक तयार कर. छाप. हे जॅकेट असलं तर तुझ्या मित्राचं पुस्तक खपेल की नाही?" सातोस्करांनी मामांचा हुकूम तंतोतंत पाळला नि पुस्तक हातोहात खपलं. त्या तरुणीचं नाव ठाऊक आहे? हंसा वाडकर. ('सांगत्ये ऐका' फेम). मराठी पडद्यावर येण्यापूर्वीच ती मराठी पुस्तकाच्या मुखपृष्ठावर झळकली होती. नंतर ती मराठी चित्रपटातील युगनिर्माती अभिनेत्री झाली नि लेखिकापण.
जी गोष्ट मुखपृष्ठाची तीच मलपृष्ठाची. मलपृष्ठ म्हणजे मुखपृष्ठामागचं पान. ते मळतं म्हणून मलपृष्ठ. पूर्वी ते कोरं असायचं. आज त्या मलपृष्ठावर पुस्तकाचा त्रोटक परिचय असतो. त्याला त्रुटित म्हणतात. हे त्रुटित मराठीत आलं ते इंग्रजी 'ब्लर्ब'वरून. इंग्रजीत ब्लर्ब कसा रूढ झाला, त्याचीही रंजक कथा आहे. मराठी पुस्तकांवर ब्लर्बची परंपरा गेल्या पन्नास वर्षांतली. पण इंग्रजीत ती त्यापूर्वी तितकीच वर्षे रूढ होती. इंग्रजीत लेखक, चित्रकार, समीक्षक, कवी, विडंबनकार म्हणून बर्जेस प्रसिद्ध होता. सन १९०६ मध्ये त्याचं एक पुस्तक प्रसिद्ध झालं. त्याचं शीर्षक होतं, 'आर यू ए ब्रोमाइड?' ब्रोमाइड मुळात हे एका रसायनाचं नाव. त्याने तो शब्द 'बोअर' (कंटाळा) अर्थाने रूढ केलं. 'ब्रोमाइड' शब्दाप्रमाणे 'ब्लर्ब' शब्दही बर्जेसनेच जगभर रूढ केला. त्याचं 'आर यू ए ब्रोमाइड?' पुस्तक खपावं म्हणून त्याने पुस्तकाच्या मलपृष्ठावर 'एका प्रेमविव्हळ प्रमदेचं, चटक चांदणीचं' - ती
