श्री. छ. प्रतापसिंह महाराज (थोरले ) नगर वाचानालय सातारा .
या जोगतीणी नृत्य केल्यासारख्या हालचाली करत गाणी म्हणतात. लोकं जोगवा म्हणून धान्य, पैसे देत असतात. लिंब नेसण्यासारख्या विधीवेळी जोगतीणीला बोलवतात. या मिळणाऱ्या द्रव्यातून त्यांचा उदरनिर्वाह चालतो. हे जोगती किंवा जोगतीणी जी वेगवेगळी गाणी म्हणतात त्यातून देवीचे माहात्म्य किंवा देवीने कोणाला कसे बरे केले वगैरे कहाण्या विशद होतात. या गीताच्या मधनच ही गाणी ज्यांनी तयार केली त्यांची नावे आढळतात. सरोजिनी बाबर यांनी संकलित केलेल्या एक होता राजा' मध्ये काही गाणी दिली आहेत.
यल्लुबाई ग माझी आई गं महिमा तुझी थ्वार।
चहु देशाला तुझा कडाका परडी घरोघर॥१॥
सत्ती सौंदत्ती गड देवा अवघड डोंगर
तिथं देवि उमटली पाण्याचा झरा हाई समोर ॥२॥
पाण्यामध्ये उभी रेणूका नेसुन पितांबर।।
परशराम बाजुला मातंगी होई हो समोर॥३॥
पुजाऱ्यांनी पूजा बांधली
झेंडू फुलाच्या माळा गळ्यामधि फुलांचा गजवार॥४॥
माहेरघराला पालखी निघाली आनंद अवतार
बहु दूरचे लोक येती करती नमस्कार॥५॥
अशा पद्धतीची गाणी म्हणत देवी माहात्म्य वर्णन करत ‘कडाका' म्हणजे चौंडकं वाजवत घरोघरी परडी जग फिरवला जातो. देवी रोगराई बरं करते, संकटातून मुक्तता करते. ज्यांना कसं मुक्त केलं त्याचं वर्णनही येतं. एकाला महारोग झाला, अंगावर कोड फुटलं, नाकातोंडाच्या भिंती बसल्या, माणसातून महारोग झाल्यानं उठला, घरच्या बायका पोरांनी त्याला टाकला. मित्र, पैपाहुणे, बहीण सगळ्याकडे तो गेला; पण कोणी त्याला विचारले नाही अणि मग तो देवीच्या डोंगराला गेला .
डोंगराचा रस्ता धरला। पू बंद झाला
त्यानं जाऊन अंघोळ केली। खलु तीर्थाला॥
सव्वा रूपयची भोगि वाहिली यल्लुबाईला
माळपरडी घेऊन बसला। उजव्या बाजूला॥
असं देवी माहात्म्य कोणी मानू परसू नावाच्या भक्तानं गाण्यातून गायिलं आहे.
जोगवा मागण्याच्या माहात्म्याचं ही एक गाणं आढळतं
