Jump to content

पान:लोकहितवादींची शतपत्रे.pdf/३९२

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे

शतपत्रे : ३८७

काहीसा गैरसमज होण्याचा संभव असल्यामुळे येथे हा खुलासा करणे अवश्य वाटते.

पृष्ठ ८७: शिकंदर बादशहास जो गुरू होता
 शिकंदर- ख्रि. पू. ३५५-३२३. हा मॅसिडोनियाचा राजा दुसरा फिलिप व एपिरोटची राजकन्या ऑलिपियस यांचा मुलगा. ॲरिस्टॉटल हा त्याचा गुरू. त्याच्याविषयीची दंतकथा लोकहितवादींनी प्रस्तुत स्थळी उल्लेखिली आहे.

पृष्ठ १००: निर्णयसिंधू, मनोरमा, कौमुदी इत्यादिक ग्रंथ
 निर्णयसिंधू हा एक प्रसिद्ध धर्मग्रंथ, यात अनेक धर्मविषयक व आचारविषयक नियमांची चर्चा केली असून निर्णयविवेकही केला आहे. मनोरमा, कौमुदी हे असेच वेगवेगळ्या विषयांवरील प्राचीन ग्रंथ. 'मनोरमा' या ग्रंथात शांकरभाष्यावर टीका लिहिण्यात आली आहे, तर कौमुदी या ग्रंथात व्याकरणाशास्त्राचे विवेचन केले आहे.

पृष्ठ १०२: अहिल्याबाईने सोळा कोट रुपये धर्मादाय केला
 मल्हारराव होळकरांनी आपली पत्नी गौतमाबाई हिच्या नावे ठेवलेली रक्कम तिच्या पश्चात अहिल्याबाईस मिळाली. अन्नदान, वस्त्रदान, विहिरी खोदणे, तळी बांधणे, घाट बांधणे या कामांत आपल्या जवळील रकमेचा व्यय तिने केला. प्रजेचे किंवा सरकारचे द्रव्य या कामी तिने मुळीच वापरले नाही.

पृष्ठ १०८: बाजीरावासारखे मनास येईल तसे द्रव्य
 दुसऱ्या बाजीरावाने मन मानेल तसे द्रव्य ब्राह्मणास वाटले. या बाबतीतील रियासतकार सरदेसायांनी दिलेली माहिती लक्षात घेण्याजोगी आहे. श्रीमंतास देण्याचा सुमार नाही. इ. स. १७९७च्या श्रावणमासात ब्राह्मण सालाबादापेक्षा जास्त आले. प्रथमदिवशी तीस हजार आले. गुदस्ता वीस हजार होते. दुसऱ्या दिवशी छत्तीस हजार शिधा पावले. शिवाय तीन हजार रिकामे आले. यंदा साठ हजारपर्यंत ब्राह्मण होईल अशी बोलवा आहे.... गेल्या वर्षी दीड लक्ष दक्षिणा होती ती यंदा दुप्पट झाली. श्रीमंतांनी आपल्या हाते दोनशे, चारशे, बाराशे, चवदाशे, दोन हजापर्यंत दक्षिणा दिली... श्रीमंतानी मोहरा, होन, पुतळ्या, रुपये, मोती वगैरे मिळून खिचडी करून वाटली... मेजवान्या, लग्ने यासाठीही असाच हजारोनी खर्च केला. (पेशवे दप्तरात याची बरीच माहिती मिळते.)