समोर दाक्षिणात्य शैलीचे दगडाचे कोरीव मंदिर एकाकी उभे असलेले. हा किनारा पुढे पुढे येतोय असा तेथील लोकांचा गाढ समज. अशी सात मंदिरे या काठावर होती. पण आता एकच उरले आहे. पहाता पहाता काळ्याभोर खडकांच्या किनाऱ्यावरचे लाटांचे चुणीदार वस्त्र फिटत गेले. पूर्ण चन्द्रमाथ्यावर. निसर्गाच्या नग्न सौंदर्याची निरामय किमया. एक अनाघ्रात समुद्रानुभव मी पदरात बांधून घेतला.
रामेश्वरला तीन समुद्रांचा संगम आहे. पूर्वेकडील बंगालच्या उपसागरावर हिरवाईची छटा आहे. तर दक्षिणेला घनगंभीर हिंदी महासागराची निळाई आणि पश्चिमेच्या अरबी समुद्रात फिकटगुलाबी रंग विसावलेला. पण या सौंदर्याला कुबट वास आहे. कारण आमच्या परमेश्वराच्या श्रद्धाभक्तीमध्ये आणि अंतर्गत असोशी आंधळेपणात ... अंधश्रद्धांत अपार अस्वच्छताही मिसळलेली असते. कन्याकुमारीत मात्र हा कुबट वास येत नाही. बोटीने विवेकानंद स्मारकावर जातांना तीन समुद्र संगमातल्या एकमेकांत समरसलेल्या तीन छटा निरखताना, तो उधाणलेला वारा अंगभरुन झेलतांना, स्मारकावरून दिसणाऱ्या हिंदी महासागराचे दर्शन घेतांना, 'भाकरी हाच परमेश्वर आहे' हे सांगणाऱ्या स्वामी विवेकानंदांच्या 'हिंदू' या शब्दातल्या विश्व कवेत घेणाऱ्या धर्मच्छटा मनात उगवत जातात. सर्वसामान्य माणसाला, दीन... दलित... वंचित, शेवटच्या पायरीवरच्या व्यक्तीला... ज्यात स्त्रियाही आल्याच; सामाजिक, आर्थिक, राजकीय न्याय देतो तो 'धर्म'. स्वामी विवेकानंदांना अभिप्रेत असलेल्या भाकरीरुपी परमेश्वराचा धर्म.
...आणि मग या त्रिसमुद्री संगमाने उजळलेले मन नेहमीच तरुण रहाते.
□
