पान:मुसलमानी मुलखांतली मुशाफरी.pdf/45

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

नुसते नांवाचे राजे

उच्चार मार्गिल किंवा ' माऽक्कील ' असाही करतात ) बंदरांत ती दाखल झाली.
 बसरा हे इराकमधील मुख्य बंदर. त्यासाठी नदीत येणाऱ्या बोटींना सोयीचा असा एक धक्का बांधला आहे. त्या भागास मागिल बंदर असे म्हणतात. शहराचा विस्तार, इतिहास व राजकारण इत्यादींची माहिती पुढील पत्रांत पाठवीन. कारण बंदरावरून पोलिस, डॉक्टर आणि कस्टम अधिकाऱ्यांच्या कचाटींतून निसटून मुक्कामी पोहोचण्यास रात्र झाली. बंदरापासून शहर सात मैल दूर आहे.

--केसरी, ता. ५ फेब्रुआरी, १९२९.


( ७ )

 राजे फैजल हे इराकच्या गादीवर आले ते स्वपराक्रमावर नव्हे. त्यांना मिळालेलें आजचें सिंहासनही त्यांचें नाही. त्यांचा या प्रांतावर कोणत्याही प्रकारचा हक्क अथवा संबंध नाही. असें असूनही ते राज्यपदारूढ कसे झाले हें कोडें केवळ ब्रिटिश कुटिल कारस्थानाची ज्यांना पूर्ण माहिती आहे त्यांनाच उलगडेल. राज्यासनस्थ असून सर्व कारभार स्वतंत्रपणे चालविण्याची किंवा आपलें म्हणणें तडीस नेण्याची खंबीर वृत्ति या इराकाधिपतींत नाही असें म्हणावें लागतें. आपली सद्यःकालीन चैनीची जागा ज्या ब्रिटिश सत्तेच्या सहाय्याने प्राप्त झाली आणि जिच्या आधारावरच आपण ती टिकवूं शकूं अशी त्यांची समजूत, त्या बलशाली सत्तेशी इराकनरेश अगदी नमून असले तर त्यांत अस्वाभाविक असें काय आहे ?

 इतकें झाल्यावर अनेक नांवांखालीं इंग्रज अधिकाऱ्यांच्या जाड्या पगारावर कायमच्या वर्ण्या लावून दिल्या जात आहेत. ' इराक अद्याप

३९