[३३
अमेरिकन मंत्री केलॉग यांनी शांततावादी तह लिहिला. त्यावर युरोपियन राष्ट्रांनी अुड्या घालघालून सह्या केल्या. कांही राष्ट्रें तर असेंहि म्हणत होतीं म्हणतात कीं, " अरेरे, हा तहाचा मसुदा अितका चांगला आहे की त्यावर आम्ही अेक सोडून दोन हातांनी सह्या केल्या असत्या. पण-पण काय करावें ! दुसरा हात जरासा गुंतला आहे. " हा दुसरा हात बार भरलेल्या पिस्तुलाच्या घोड्यावर होता.
हल्लीचे दिवस शांततावादाचे असल्यामुळे सगळीं नांवें त्याला शोभतील अशींच ठेवलीं पाहिजेत. फ्रान्सने असें ठरविलें आहे की, आपल्या युद्धखात्याला यापुढें 'शांततासंरक्षक खातें' असें कागदोपत्रीं म्हणावें. अिंग्लंडाने ' युद्धमंत्री ' हें नांव काढून टाकून फक्त ' लष्करमंत्री ' हें सौम्य नांव चालूं केलें आहे. पण अजून त्यांत कोणीकडून तरी शांतता असा शब्द घुसडावयाचा राहिला आहे. 'तोफे' ला ' अलगुज ', ' बाँबला ' ' कंदुक ', ' तरवारी ' ला ' लोहलता ', 'विषारी धुरा ' ला 'अैंद्रजाल' , ' हल्ला ' याला ' प्रगति ', ' तोफेच्या मारगिरी ' ला ' गुलालगोटयाचा खेळ ', ' रक्ता ' ला ' लाल पाणी ' व ' मृत्यू ' ला ' परम सुख ' अशीं अितर नावें सुचविण्यांत आली आहेत !
पण युद्धाचीं स्मारकें म्हणून, शत्रूकडून पाडाव करून आणलेल्या व अितर तोफा, शहराशहरांच्या पदार्थसंग्रहालयांत ठेवल्या आहेत, व लहान मुलें त्या भयंकर वस्तु पाहतात त्याची वाट काय ? असा प्रश्न अिंग्लंडांतल्या का अेका मेयॉरने केला आहे. पण त्या तोफा दृष्टीआड करण्याला त्या मोडून-तोडूनच टाकावयाला कशाला हव्या ! शांतता परिषद व केलॉगचा तह हा ज्यांत कशिद्याने विणला आहे अशा रेशमी झुली या तोफांवरून घातल्या म्हणजे झालें !
हिंदु लोकांत ' तेरावा' दिवस हा मृताच्या अुत्तरकार्यासंबंधाने प्रसिद्ध असल्याने तो अशुभ मानतात. अिंग्रज लोकांत ' तेरावा' हा संख्यावाचक
मा. ज. अु. ३
