Jump to content

पान:मराठ्यांचा इतिहास भाग 2.pdf/६०

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

(१॰) प्राप्त झाले", त`स्'र मराठ्यांच्या राजकीय घटनेचे‘ स्वरूप नसून मराठ्यांची ररजकरय चळवळ सुंरद्र् द्येण्यापूरँरच जरी महाररब्रूव्त धार्मिक चळवळ पूर्षांपणें जोरात होती तरी,-धर्मं व राज्य यरचे' एवऱ्रकरण कडून रद्दद्रुस्थानांतील मराठा साम्राज्याची नृटूळी केली; आणि भगव्या

ह्रज्यरच्या रूपाने दृणोवर होणारा धर्म, व मरात्यांमथ्ये' उत्पन्न झालेल्या रदेंमिजय‘र

राकळोने’ वाटत गेंट्ट्रेहें लष्करळो तेज या जोड ररकव्चर मिंलरफ होऊन, अल्यावकरशांतच प्द्रुऱ्हुंस्यप्म्च्या ट्प्जळूद्धप्य ऱसमुरर्मंक्ऱ त्यांची प्नहुखऱ्चानें गणनर होऊं“ लरप्रळी, त्या ममापैरच ३'पनरन".॰ह^र, घनं व राज्य नव्हे, पण व्यापार व राज्य, या उपयतरचळी सरप्रङ पाळून अरपलर

उत्कष’ करून घेतला. इंप्रज ईं'ष्टइंदिंयर कंपनळोचर रद्दद्रुस्थानर'त ष्परपारळी चरवती'त उरकर्प ट्रेरत गेल्यावर तिने हछुहृछु ररजक्रोय वावती'त मर'र घेण्यास मुरवात केलीं,॰पुढ^रल करळरत या देशांत वर्चस्वरचे' चक्ष्र’रस मिंळरर्वेण्याकळिरतर सगडणाऱ्यर मतिरपध्यंनृत मराठ्यांना हरच

इंपज कपनी' एक जबरदस्त प्रतिस्पर्धी चनलळी,॰अरणि आपल्या राजकौय श्रेष्ठत्वरप्या मरग'रतळील प्नच्यैक दुष्मग्ररचर करटर सरष्पा अथवा

नरमरँरप कसन ऱतहैंच राजकरय प्रत्यक्ष र’ठेंकरणी'

सरब्तीच्या मार्गाने निळिईंनव अथवा

र’पन लोक शैवटळी' या द्रेरररचें सरर्थंर्मेरम सरकार वनठें. तथापि राज्यर०

,ष्यरपरररलरईंर त्यरनीं’ त्याकरळीं' महत्व दिले’ आहे, आणि त्यावर व्यरपरर’र द्र्तिहरसप्ळी प्तिहृरसरसररयाच महत्ग्रचा आहे; झुणून मराठयांच्या द्द्त्तिहरसरशी', जरा त्याचर संध्'रव नरहों तर’र थीदेंसें विषयांतर केल्यावर दोन पतकरब्न, ती हकळोकत या यरथेंत केळी आहे. मार'र्मर इ'मज ईंरट हूं'र’र्डेयर कंपनी पूर्वेकडील देरररर‘रळो'वपुदें हिंहुस्परनरत येऊन

ण्यापार कसं लरपल्यावरहळी, द्द्'मजरच्वर मनांत, व्यापार व राजा या उमयतरचळो सांगड पालखी असा विचार नसावा अह्’र ढ्रणतर व्रर्देल. पर'मु त्यानंतर लवकरच, त्यांच्या मनांत टूर बिमार उद्वावलरप्“ आपण य्वव्म्च आप…ग्रे,’ '…त्र्वरपरर‘र महृस्व वाढवावे, आपल’र सरपर’तेव’:

स्थिती रवेरळोप मरमराटन्स आणापीं, व्यापारानर मिळविठेल्या सपर्चरने'तैन्य व मुद्वळोपयोगळो सामुप्रौ तयार करून जय्यत ठेवावी, व जसजशी अधिक सपरिर मिंहेंव्ल तसतशीं ती वाढवून आपल संरक्षण कररन्र्वं, व'प्ऱ्ल्क्स्थापन कराट्रे, व तें वरक्कोत नेऊन रटुंदुरथरनर'त पुदें आपले“ सरप्नाज्य स्थापन कररर्दे, ” असे विंचरर न्निदरन र० सन १६८० च्या थोडा काळ तरळी अगोदर पसून इ'मज लोकरच्पर मनांत पोलत होने, असें दिसने'. कररण, आपल’र सरपरवेक स्मिती भरमररटॅरवळी व्इरवळी, या द्द्रायरने, आणि त्यामुळे सैन्य सरषुप्री वन्ररे सरवनांर्मो सामर्थ्यवान हेरऊन मळो'म्रलळो स्थानिक अघिकरऱ्पांच्या पररत'त्र्पांत न ररहतर आपण स्वतब्च आपले स्वरत'म्नव पस्थापित करर्वि, या इच्छेने ब्वरनीं आपल्या मति‘रनेर्थीनर

अरपलर वसूल (अथवा उकार) वरवरपँप्पारुस्थि रक्सिश्वे मम पेशातील तितके