२७१ तया भी सदा मत्सरू दूर जाई पडे निश्चयें स्वस्थता त्यास ठायीं. धरोनी मनीं चार या साधनांतें करा ईश्वरीं नित्य आराधनातें तुह्मां सौख्य लाल-लागेल मागें नव्हे प्राप्त जें मोठिया योगयागें, ५. ६. स्वसाह्य. - कोणतेंही एकादें मोठें काम ह्मटलें ह्मणजे तें माण- साला एकट्याला करितां येत नाहीं; त्यास दुसऱ्यांचें साह्य लागतें. शिवाजी महाराज, पीटर धि ग्रेट, नेपोलि- यन बोनापार्ट इत्यादि थोर पुरुषांनी जे पराक्रम केले, ते देखील दुसऱ्यांच्या साह्यानें केले, ते पराक्रम त्यांस एक- ट्याएकट्यांस करितां आले नसते, ही गोष्ट खरी आहे. परंतु, त्यांचे ठायीं जर स्वसाह्य नसतें - आपल्या स्वतःच्या कर्तृत्वावर जर त्यांचा पूर्ण भरंवसा नसता - त्यांचे अंतः- करणांत जर कर्तव्यनिश्चय दृढतम नसता, तर, त्यांच्या बाकीच्या मंडळीच्या हातून कांहींएक झाले नसतें. नुसत्या मावळ्यांच्यानें मराठशाही स्थापवली नसती, रशियाच्या प्रधानमंडळीच्यानें आपल्या राज्याची महती वाढवली न- सती, आणि नुसत्या फ्रेंच सैन्याच्याने राज्यक्रांतीचा क ल्होळ मोडवला नसता. एवढी मोठी ग्रहमाला एकसा- रखी चालली आहे, ती सगळी सूर्याच्या गुरुत्वाकर्षणावर मुख्यत्वेंकरून अवलंबून आहे. कोणीएका चतुर ग्रंथ- कारानें असें ह्मटलें आहे कीं, अमेरिकेंतल्या प्रजासत्ताक स्वतंत्र संस्थानांच्या इतिहासामध्यें जार्ज वाशिंगूटन हा -
