पुराणनिरीक्षण. वराहपुराण, १२ वें. मत्स्यपुराणाच्या मते याचें लक्षण असे आहे कींः— महावराहस्य पुनर्माहात्म्यमधिकृत्य च । विष्णुनाऽभिहितं क्षौण्यै तद्वराहमिहोच्यते || मानवस्य प्रसंगेन कल्पस्य मुनिसत्तमाः । चतुर्विंशत्सहस्राणि तत्पुराणमिहोच्यते ॥ मत्स्य पु., ५३ - ३९ नारदपुराणांत वराहाची अनुक्रमणिका अशी दिलेली आहे:- शृणु वत्स ! प्रवक्ष्यामि वराहं वै पुराणकम् । भागद्वययुतं शश्वद्विष्णुमाहात्म्यसूचकम् ॥ मानवस्य तु कल्पस्य प्रसंग मस्कृतं पुरा । निबंध पुराणेऽस्मिंश्चतुर्विंशसहस्रके || व्यासो हि विदुषां श्रेष्ठः साक्षान्नारायणो भुवि । तत्रादौ शंभुसंवादः स्मृतो भूमिवराहयोः । अथादिकृतवृत्तांते रैभ्यस्य चरितं ततः ॥ दुर्जयाय च तत्पश्चाच्छ्राद्धकल्प उदीरितः । महातपस आख्यानं गौयुत्पत्तिस्ततः परम् || विनायकस्य नागानां सेनान्यादित्ययोरपि । · गणानां च तथा देव्या धनदस्य वृषस्य च || आख्यानं सत्यतपसो व्रताख्यानसमन्वितम् । अगस्त्यंगिरसः पश्चात् रुद्रगीता प्रकीर्तिता ॥ महिषासुर विध्वंसे माहात्म्यं च त्रिशक्तिजम् । S
