पान:न्याय रत्न.pdf/44

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

. न्यायाची मूलतत्वें ल्पवयी असलातरी चिंतानाही. नोसाक्षी घेण्यास लायव उरतो-पोरानीमाक्ष धिक रबरे पणाची मानली पाहिजे; कारण फेरफार करून नफानुकसानीकडे ला। देऊन मजकूर कमजवादकरून सांगण्याचे किला कल्पित मजकूर बनावून सां गण्याचे त्याजला लबाडीचे ज्ञाननसने सबब काही अंशी त्याची साक्षीलाय. ख माणसाप्रमाणे मोजावी. १२) पक्षकारांचे नानेवाईक अगर स्नेही किंवा नोकर अथवा पूर्वी गुन्त्यांनआलेला मनुष्य हे साक्षीपेण्यास लायरम आहेल-गुन्यात आलेला मनुष्य पूवी गोटीसाक्ष दिल्याचे अपराधाबद्दल शिक्षानोगून चुकलाअसला तरी चिं तानाही, कार ण येकवार रवोरी सासरिल्ही किंवा दुसरे कोणत्याही अपराधाब इल शिक्षा भोगली असली तथापि नोअनादेखील निःसंशय बोरी साक्ष देईल चदेईल असे ररात्रीप्रमाणों म्हणण्यास अधार होत नाही. सबब त्याचीसाक्ष ऐशभाग आहे परंतु मर्जीस आल्यास रपरेरपोरेपणाचे महत्व जाणण्यासारी त्या साक्षीवर न्यायाधीशाने पाहिजेवर विडोष कटाक्ष रेवावे.) १४. येक गुन्हा करण्याचे कामोन काहीभासाम्याहो सात्यापैकी काही पकडल्याज उत्पाजला शिक्षाही मिळाली नंतर काही दिवसानी बाकीच्या असाम्या पकडल्या ल्या तेव्हा सांजवरील बटल्याचे चौकशीन पूर्वी शिक्षाजालेल्या असाम्या साक्षी हार कर गयास हरकतनाही मग ने कैदी आपलीसा क्ष त्याचे विरुध्द केलाअनकूल। अगरन देशोनसाक्षीधेण्यासाठी त्याजला अमान्य करण्याची दिकतमनात आणूनये. ६फक्त मुकाआहे पण लिहिणाराअसोन दृष्टीगोचर घडणा-या गोरीत्याज यथार्थज्ञानअसेल तर,तसला मनुष्य लेखनहारा म्हणजे लेगी सवाल करून ले जबाबण्याचे हाराने चरलेसाक्षीदाराममाणेच लायब आहे,असे समजावे.र तु लिहिणारा नसेल तर णामुद्रानी त्याची साक्ष घ्यावी. ५ज्या रंद्रियद्वाराने जोअनुभव घेतल्याची सासदेणे असने तोअनुभव मि विग्यास किंवा त्या गोष्टीचे पुरतेपणी किंया यथार्थ ज्ञानहीण्यास तेंरट्रिय सम थे किया असमर्थ आहे हेपाहन नेट्रिय समर्थअसेल तर तितक्याच बाबीत त्याची साक्ष घेण्यास नीमनुध्ये लायरय आहेत असे समजावे. (१) बहिरा सकाअसोन डोरस अमलातर त्याचीसाक्ष दृष्टीनेगहिल्याचेखर यांग रखुणामुद्रानीघेण्यापुती चालेल सुके असतातने प्रायः बहिरे असतात सा साधारण नियम आहे.. १) जिदारना मुळे किंवा दुसरे अजागने बोलण्यास असमर्थ जाहले लाह जोन्मादार सुकानाही असा मुग्ध व अंभगमनुष्य असलानर नसल्यामुग्ध