________________
साक्ष (१) स्वतः अशावृत्तीचे अवलंबन करून कोणासाक्षीदाराची तशीहती नसली तर तशी हत्ती होण्याचा बोधपर उपदेषी करून त्यांचे अंतःकर्ण सद्भावनेने न्यायोझाले म्हणजे मग त्याची साक्षघेण्यास सरवात करावी. असे केले असतां अन्या अघण्याचा संभव कमी असतो.साक्षीदार वन्यायाधीशानी मनोमय अंत; कर णयवेक न्यायलामा न्यायव्हावा म्हणोन झरा मग इत्क्याउपर अन्याय घडलाच तर उ पाय नाहीं नीईश्वरीइच्छा समजली पाहिजेसाबद्दलईश्वरदृष्टीने आपणरोपी हो णार नाही. ९ साक्षीदाराची साक्ष दोन ते ने वनिर्भय अंतःकर्णाने त्याचे वरच्छेने जालेली असावी.कारण तेन्या याचे नेत्र असोन साक्ष बराबर नजाल्याने न्यायाचे ऐवजी अ न्याय घडुसकेल अशीशंका असते. १० साझीदारांन फिसाद नहोई अशीनजवीजठेवावी.फिसादजाल्याने महाविपउ न साक्षीदार मेगने बोलू लागतील, फिर्यादीही येकसाक्षीदारच आहे त्याजला त्या चेतर्फेचे साक्षी हो नेवेली हजर ठेऊनये, कारण अवतर साक्षीचे अनुरोधाने येरवादी गोष्ट विचारणे राहिली असली तर तीसुढे विच्यारण्याचा मार्गबर होईल. परंतु हानियम केदीस लागूनाहीं येक साक्षीदार दुसरेसाक्षीदाराचा मजकूर चोरून के ल तर त्याचीसाक्षाचनाही असे समजावे किंवा भरवसा कमी ठेवावा. ११ कोयाकोची माणसें साक्षीघेण्यास लायरय आहेत त्याविषयी (कंसातील जो करे याकलमाचे पोटच्यारकमा समजाव्याः) सा सज्ञान कन्क्त अंतःकर्णाचा, वसाक्षी देण्यास ज्याइंद्रियांचे योगाने मनुष्यमा माअंगी समर्थपणा असतो तसली इदियेशक्तिमान परिपूर्ण अशी ज्याची आहेत, तोचको पासाही रितीने त्यांत व्यंगपणा नाही असाजो मनुष्यअस नोदो,प्रामाणि नि:पक्षपाती, स्वहिल किंवा पक्षकारापेकी कोणाचेही हित किंवा नुकसान नइ. छिणारा, लोकमान्य,प्रोट, सचोरीचा,ज्ञानी, पापभीरु, शपथेचे महरूजाणणारा. बात ध्य जसे असेल तसे समज गारा यसमजल्याप्रमाणे सांगतायेने अशीज्याचीबुटी अस नेनो,असल्याप्रकारचे मनुष्य असतील ने मुरव्यत्वेकरून साक्षी घे ययास लायरव आहेत असले साक्षीदार अवश्य असावेत. कारण असलेली काना चकापनी न्यायाचे का मान विशेष उपयोग होत असतो.' समजण्याचे यथार्थ ज्ञान असोन जसे घडले असेल तसे किंवा जसे समजु तीन आलेअसेल तसे यथातथ्य,निदान मुरव्यमुद्यांच्यागोरीतरी न काव्या अशा रितीने उघड करन सांगण्याची शकीजर अंगीअसली नर नसला मनुष्य
