पान:न्याय रत्न.pdf/124

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

हा शरीरसंबंधी अपराधांचेबाबदीत. ५ अमक्यासच दुखापत करावी असा हेतुनाही पण त्या कृत्याने कोणासनरी दुरवा पन व्हावी असे हेतूने काही कृत्य केले त्यापासून कोणासही दुरयापन होवो ती आपखुशीची दुरवापत समजाची. ६ कोणाचे दुरवापनीस कारण व्हावे या इराद्याने किंवा आपण करतो येणेकरून नसें हो उयासाररचे आहे असे समजून कोणी काही कृत्य केले व त्यापासून दुरचापत झाली तर ती. ही आप शीचीच दुरवापत समजावी. ७ एकादं कृत्य करनानां कोणाचे दुरबापत्तीस कारण व्हावे असा मुलापासून हेतु नस सायने कृत्य रमानाने करीत असतां दैव योगाने ते कृत्य कोणाचे दुरखापत्चीस कारण झाले तर तो अपराध नाही. दुरबापन झालेल्यास ज्यास्त दुरवापन होई असे कृत्य मुद्दाम करणे ही आपघुशीची बदुरबापत समजावी. पण ते रुत्य इमानाने ज्यास दुखापत झाली त्याचे हितासान केलेले असलेतर अपराध नाही. ९ दुसरे कोणास माराचे असा हेतु नसता एकास मुद्दाम मारताना दुसन्यासचु न दुनापन झाली तर तोअपराधनाही पण दोघेही याजला दिसन होने च एकास मारतानां बहनकरदुसन्यास दुखापत होऊं सकेल असें यास समजत असून एकास दुरवापत कर ताना दसऱ्यास झाली तर ती आपखुशीनी दुरवापत समजला पार १० वरोरपरी त्वेषास चटण्याचे कारण झाल्यामुळे देहभान रुटून कोधास चस्यणारा स किंवा दुसरे कोणास दरवापत केली तत्राप कोधाचे कारण योग्य व भारी होते असें असले तर त्यामपराधास उपोषणाआहे. परंतु कोधाचे कारण लबाडीचे किंचा बळे अपनीत करून कारलेले नसावें.तोको धयेण वाजवा . ११ वाजगी नात्यानें बचावासा अवश्य तितकी दुखापत केली तर तो अपराध नाही. पण तितकी दुरयापन केली नसती नर बचाव होणे कठीण पडते, असे सिध्द झाले पाहिजे. १२ दुरबापत कराची असा पूर्वीपासून हेतुनसता दुखापन करणे अवश्य व कायदेशीर आहे असा प्रसंग आला तर दुरवापत केली तरी गुन्हा नाही पण ती दुरबापत त्या कत्याअन्वयें व मसंगानुसार परिमाणाची असली पाहिजे. १३ नौकरीचे नात्याने एकादें काम करीत असतां हरकत पास झाली; परंतु तें काम शेवरासनेणे जरूर असून दुरखापत केल्यावांचून शेषराम जात नाही अशाप्रसंगी वश्य निनकी दुरबापत केल्यास तोअपराध नाही. १४ कोणा एकाद्यास दुरगापन करण्याचे पूर्वी योजिल्यावांचून ऐनेचेली वधादली न किंधा गर्दी होऊन गेली किंवा दकलारकल झाली त्यापसंगीनी धांदल किंवा गर्दा