१४ या उतारावरून इतकें व्यक्त होईल की, या सर्व साधुसंतांनीं आत्मज्ञान हेच आपलें ध्येय केलें होतें. आतां आत्मज्ञान म्हणजे काय? आत्मज्ञान म्हणजे आपण आपल्यास पहाणें. " ऐक ज्ञानाचें लक्षण | ज्ञान म्हणिजे आत्मज्ञान | पाहावें आपणासि आपण या नांव ज्ञान ।” श्रीमद्भगवद्गीतेंतही राजयोगाचें फल आत्मदर्शन हेंच दिलें आहे :- यत्रोपरमते चित्तं निरुद्धं योगसेवया । यत्र चैवात्मनात्मानं पश्यन्नात्मनि तुष्यति ॥ सुखमात्यंतिकं यत्तद् बुद्धिग्राह्यमतींद्रियम् । वेत्ति यत्र न चैवायं स्थितश्चलति तत्त्वतः ॥ - अध्याय ६ गीता. आत्मदर्शन झाल्यावर अतींद्रिय पण बुद्धिग्राह्य सुख होतें; व तें सुख अनुभवीत असतां आसनापासून हलूं नये असे वाटतें असा या गीतावचनाचा सारांश आहे. उपनिषदांतही 'परं ज्योतिरुपसंपद्य स्वेन रूपेण अभिनिष्पद्यते सोऽयमात्मा ' असें वचन आहे. पतंजलींनीं योगाचें फल 'तदा द्रष्टु: स्वरूपेऽवस्थाम्' असेंच दिले आहे. श्रुति-
पान:नित्यनेमावली.pdf/२०
Appearance