हे पान प्रमाणित केलेले आहे.
जन्मल्यापासूनचा खडतर प्रवास. तऱ्हेतऱ्हेच्या आडवाटांनी जाणारा, ऐन विशी-तिशीत शेवटच्या दिवसाची वाट पाहणारी लिली समाज, कुटुंब, धर्म यांनी आधार न दिलेली, एकाकी भारतीय स्त्री. तिने मम्मीला.. आमच्या गंगामावाशींना एकदा सवाल केला होता -
"मम्मी, मी रुखसानाबेगम की लक्ष्मी की लिली? तू नवव्या वर्षी विधवा झालीस नि म्हातारी होईतो लोकांच्या घरात न्हाईतर भावाच्या दारात धुणीभांडी उपशीत बसलीस. तू हिंदू घरात जनमलीस तर मी मुसलमानाच्या घरात. या जगानं.... आपल्या आईबापानं.... या सूर्यानं… या मातीनं.... काय दिलं गं आपल्याला? झाडांनी सावली बरिक दिली. पण तीही क्षणभराची. आता पुढच्या जन्माची वाट पाहात बसायचं. बस्स… मम्मी हे असं का? हे असं का?"
११२
तिच्या डायरीची पाने
