४१ करावी, फुटक्या मृन्मय पात्रांत भोजन करावें, लोखंडाचे अलंकार धारण करावे. नित्य भ्रमण करीत राहावें. यांस अन्न देणे असतां साक्षात् आपण देऊ नये. तर चाकरा- कडून फुटक्या पात्रांत द्यावें.' (मनु. १०. ५२, ५३ ). जे पदार्थ आरोग्यरक्षणार्थ मनुष्याला वयं किंवा ग्राह्य असावे, ते जातीच्या संबंधाने कित्येकांस सेवन कर- ण्याची मोकळीक आहे, व कित्येकांस त्यांचा प्रतिबंध आहे, तेणेकरून त्यांची बहुत हानि होते. उदाहरणार्थ, कित्येक जाती दारू पितात, कित्येक अफू खातात, कोणी गांजा ओढतात, कित्येक जाती मेलेल्या जनावरांचे मांस खातात, कित्येक जाती मासेच खातात व दुसऱ्या जातीचे लोक मांस खात नाहीत. अशा चालींमुळे कित्येक जातीला असे रोग आहेत की ते दुसऱ्या जातींत नसतात व कित्येक जातींच्या लोकांची प्रकृति जितकी चांगली असते, तितकी दुसऱ्यांची नसते. जे जातिभेद न मानणारे वैद्य आहेत त्यांस जातीचे कडक नियम पाळणाऱ्या हिंदु रोग्यांस औषध देण्याला व पथ्यपाणी सांगण्याला ह्याच कारणावरून अडचण पडते. कित्येक लोक जातिनियमाला अनुसरून लिहिणे वाचणे शिकत
