भूभागाच्या जोडीस येण्यापर्यंतचा मार्ग प्रथम दैनिक राष्ट्रमत गोमंतकीयांच्या वरील आक्रमावयाचा आहे याची जाणीव राजकीय भावनांनां व्यक्त स्वरूप देण्यासाठी गोमंतकांत पक्षांचे झेंडे नाचवणा-या संडळींनां जरी स्वार्था जन्म घेत आहे. भारतातल्या प्रत्येक माणसाने पोर्टी नसली तरी गोमंतकाचे भले व्हावे असे हिंदी भाषा आपलीच आहे असे म्हणावे, चिंतिणा-या गोमंतकांतील व गोमंतकाच्या बाहेरील विचारवंतांनां निश्चितपणे आहे. आपली संस्कृति भारतीय आहे असे म्हणावें गोमंतकाच्या विकासाचा आजचा खरा यक्ष आणि काश्मीरपासून कन्याकुमारीपर्यंतच्या प्रश्न हा असतांना, तो महाराष्ट्रांत असावा, की, साच्या भारतभूमीची राजा आहे असे मानावें केंद्रशासित असावा, का त्याचे वेगळे राज्य असे आम्हांला वाटते. तथापि प्रांतवादी, असावे, या आणि कोंकणी मराठी वादादि भाषावादी संकुचिततेतून महाराष्ट्राची वेगळी वेगळ्याच प्रश्नांवर आज गोमंतकांत व गोमंतक्रा- संस्कृति, गरवी गुजरातची निराळी, पंजाबी बाहेरहि शाब्दिक रणे माजत आहे ही कीव की असली वांडगळे निर्माण झाली आहेत. करण्यासारखी गोष्ट आहे. आणि या बांडगुळांचा आधार घेऊन राष्ट्रहितਵਲ ਪਿਸ ਰਿਣ ਦੇ , विरोधी वृतीच्या राजकीय पक्षां बस्तान त्या गोमंतकाचे भवितव्य गोमंतकीयांनीच ठर- ३ त्या भागांत स्थिर होत आहे हे स्पष्ट दिसत वावे; ते जे ठरवल तसे भारत सरकार मान्य वारील, अशी स्पष्ट शब्दांत भारताचे पंतप्रधान असतांना, डोळ्यांवर कातडी ओढून निरनिराळ्या पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी ग्वाही देऊन राजकीय पक्षांच्या हातां लें बाहुले गोमंतकीया प्रश्नाचा खरा सोक्षमोक्ष लावला आहे. यांनीं बनता कामा नये असे आमचे स्पष्ट परत जनतची बुद्धिभेद करणारी मंडळी दुदैवान म्हणणे आहे..- आपल्या भूर्मीत बरीच असल्याने जनतेच्या सुखदुःखाचे, अन्नपाण्याचे शिक्षणाचे, विकासाचे सारे प्रश्न धाब्यावर बसवून गोमंतक महाराष्ट्रांत ३ गोमंतक-हा भारताचा आहे आणि भारत विलीन झाला पाहिजे असा तिने धोशा लावला . गोमंतकाचा आहे. गोमंतका का आपली भाषा, आहे; त्याला प्रथम भारताबरोबर चालायला आपली परंपरा या सर्वांचा विकास भारताचा शिकायचे आहे आणि भारताच्या वेगाने एक घटक बन साधावयाचा आहे. म्हणूनच प्रगतिपथावर धांवावयास लावण्याचे आहे. भारताचे राजकीय धोरण विस्तारवादी नाहीं. गोमंतकाच्या संपूर्ण सर्वांगीण विकासाच्या म्हणून भाषा, संस्कृति, भूगोल असले शब्द पुढे ध्येयधोरणासाठी आमचे हे दैनिक वाहिलेले करून भारतातल्या राज्यांनी आपले धोरण आहे असे आम्हीं अभिमानाने म्हणतों. गोमंतक विस्तारवादी ठेवणे हे भारताच्या ध्येयधोरणा- लहान आहे, त्याचे राज्य अशक्य आहे असे मध्ये बसणारे नाहीं. १३ । । १ कोणी म्हणतात. पण गोमंतकापेक्षा लहान
