अंतर्विकासाचे शिक्षण व शिक्षक
विज्ञान नि तंत्रज्ञानाच्या स्वयंचलित गतीचे मोजमाप आज केवळ अशक्य होऊन बसलेय. या क्षणाचं जग पुढच्या क्षणी असत नाही, अशी विकासाची विलक्षण स्थिती झाली आहे. आगामी शतक हे वैश्विकीकरणाचं आणि म्हणून सारं जग गतीनं छोटं होत एकमेकांजवळ येऊ घातलंय. त्यामुळे जगाचा आवाका पूर्वीच्या तुलनेत अधिक स्पष्ट होऊ लागलाय. आर्थिक, सामाजिक व सांस्कृतिक अंगांनी मानवी जीवनाचा अभ्यास करणारे जगातील विशेषज्ञ एकविसाव्या शतकाच्या स्वरूपाबद्दल चिंताक्रांत झाल्यासारखी स्थिती आहे. त्यांच्या अभ्यास आणि अंदाजानुसार एकविसावे शतक यश, उपलब्धी, विकास, सुविधा, शोध, नावीन्य, संधी, सुधारणा आणि विकास घेऊन येणार असेल. पण ते आपणाबरोबर तितक्याच तोलामोलाचे ताणतणाव, संघर्ष, दारिद्र्य, आघात, निराशा, नियंत्रण, उल्लंघन, हिंसा, युद्ध आदींची कधी नव्हती इतकी बिकट आव्हानं घेऊन येईल. त्यामुळे एकविसाव्या शतकाचं शिक्षण हे तणाव, दारिद्रय, अज्ञान, आघात दूर करणारं असलं पाहिजे, असा विचार जगभर मूळ धरू लागला आहे.
संयुक्त राष्ट्र आर्थिक, सामाजिक व सांस्कृतिक संघटना (युनेस्को) गेले दशकभर येणा-या शतकाच्या स्वरूपाबद्दल जगभर खलबतं करीत आली आहे. तिला जगाच्या वरील स्थिती आणि आव्हानांनी अस्वस्थ केले. या संस्थेने सन १९७२ मध्ये जागतिक शैक्षणिक स्थितीचा आढावा घेण्यासाठी एक आयोग नेमला होता. एडगर फोर यांच्या अध्यक्षतेखाली नेमलेल्या या आयोगाने त्या वेळी 'Learning to be' शीर्षकाचा अहवाल 'युनेस्को'ला
