पान:इहवादी शासन.pdf/३११

आचारसंहिता । २९९

 

अमेरिकेचें उदाहरण

 अमेरिकेचें उदाहरण या बाबतींत अगदी निर्णायक आहे. अमेरिका अगदी आदर्श इहवादी राष्ट्र मानले जातें. धर्म व शासन यांची तेथे घटनेनेच फारकत केली आहे. १९४७ सालीं तेथील सर्वोच्च न्यायालयाने फारकतीचा अर्थ स्पष्ट करतांना म्हटले आहे की, "शासनाला केव्हाहि चर्च बांधतां येणार नाही. त्याला कोणत्याहि एका किंवा सर्वं धर्मांनाहि कसलीहि मदत करतां येणार नाही, किंवा कोणत्याहि धर्मोत्सवांत सरकारला भाग घेतां येणार नाही." असें असूनहि काँग्रेसच्या दोन्ही सभांमध्ये प्रत्येक बैठकीच्या प्रारंभी प्रार्थना केली जाते, त्यासाठी स्वतंत्र आचार्यांची नेमणूक शासनाने केली आहे. (इंडिया ॲज ए सेक्युलर स्टेट- स्मिथ, पृष्ठ १२६)
 डॉ. वेदप्रकाश लुथेरा हेहि अमेरिकेला आदर्श इहवादी राष्ट्र मानतात. पण त्यांनीच 'दि कन्सेप्ट ऑफ् सेक्युलर स्टेट अँड इंडिया' या आपल्या प्रबंधांत पुढील माहिती दिली आहे. वॉशिग्टन, ॲडमॅस, मॅडिसन हे 'डे ऑफ् थँक्स गिव्हिंग' या दिवशीं जाहीर प्रार्थनेत भाग घेत असत. आजचे अध्यक्षहि घेतात. अनेक धार्मिक समारंभ शासनच स्वतः करतें. अनेक सरकारी खलित्यांत जीजसला वंदन असतें. लष्कर, आरमार, सरकारी इस्पितळ येथे प्रार्थनेसाठी आचार्य नेमलेले असतात. सरकारी समारंभांत क्रॉस उभा केला जातो. रविवार पाळावा, गुडफ्रायडे पाळावा, असा उपदेश सरकारी अधिकारी जाहीर सभांतून करतात. एकंदरीत असें दिसतें की, अमेरिकेचें शासन बहुसंख्याकांच्या ख्रिश्चन धर्माकडे झुकलेलें आहे. (प्रकरण तिसरें- तत्त्व आणि व्यवहार).
 मानवी मनावर धर्माचा प्रभाव फार असतो आणि तो कधीहि कोणत्याहि उपायांनी नष्ट करणें शक्य नाही हे ओळखूनच त्या इहवादी विज्ञाननिष्ठ, बुद्धिप्रामाण्यवादी लोकांनी मूळ तत्त्वांना व्यवहारांत मुरड घातलेली आहे. तसें केलें नाही तर समाजाचें, लोकांचें जीवन पोरकें होईल, भकास, निराश होईल, परमेश्वरी कृपेच्या अभावीं त्यांच्या मनांत उभारी, उत्साह, कार्यप्रेरणा राहणार नाही हें त्या पंडितांनी जाणलें आहे. या धर्मोत्सवामुळे, धर्माचारामुळे अंधश्रद्धा बळावेल, बुद्धिप्रामाण्य नष्ट होईल, असें त्यांना वाटत नाही. आणि पाश्चात्त्य देशांचा तसा अनुभवहि नाही. अंध श्रद्धेशी झगडा करीत करीत, शब्दप्रामाण्यावर घाव घालीत घालीतच युरोप- अमेरिकेने विज्ञानाची व भौतिक शास्त्राची प्रगति केली. तीन-चार शतकांच्या या दीर्घकाळांत कोणत्याहि देशांतील शासन धर्मोत्सव, पूजा, प्रार्थना यांपासून अलिप्त नव्हतें. मात्र तेथल्या शास्त्यांनी, नेत्यांनी व धर्मधुरीणांनीहि ऐहिक व्यवहारावर त्या धार्मिक श्रद्धेचें नियंत्रण केव्हाहि येऊ द्यावयाचें नाही, ही दक्षता कायम बाळगलेली आहे.
 तसे नसतें तर डार्विनचा सिद्धान्त तेथे शिकवितां आला नसता. आज कुटुंब- नियोजन करतां आलें नसतें आणि चंद्रावर जातां आलें नसतें. तेव्हा जनतेच्या धर्मो-