० विशिष्ट औषधं घेतल्यामुळे/विशिष्ट आजारांमुळे
• काँजनायटल अॅड्रेनल हायपरप्लेसिया (Congenital Adrenal
Hyperplasia - CAH)
आपल्या शरीरात कॉर्टिसॉल व अल्डोस्टेरॉन रसायनं महत्त्वाची
भूमिका बजावतात. अल्डोस्टेरॉन पाणी व सोडियमचं प्रमाण सांभाळतं तर
कॉर्टिसॉल रक्तातील साखरेचं प्रमाण सांभाळतं.
गर्भाची वाढ होत असताना गर्भाच्या शरीरातील कोलेस्ट्रॉलवर
अॅन्ड्रेनल ग्रंथीतल्या विविध एन्झाइम्सची (विशिष्ट रसायनांची) प्रक्रिया होते
व अॅन्ड्रोजेन्स, कॉर्टिसॉल व अल्डोस्टेरॉन तयार होतात.
जर विशिष्ट एन्झाइम्सची कमतरता असेल तर कॉर्टिसॉल निर्मितीस
अडचण येते. रक्तात कॉर्टिसॉल कमी आहे म्हणून पिच्युटरी ग्रंथी ACTH ची
निर्मिती जास्त प्रमाणात करते, जे रक्तात मिसळून अॅन्ड्रेनल ग्रंथींपर्यंत
पोहोचतं व अॅन्ड्रेनल ग्रंथींना जास्त कॉर्टिसॉल निर्माण करण्यास संदेश देतं.
अॅन्ड्रेनल ग्रंथी जास्त काम करू लागतात. याचा परिणाम असा होतो, की
अॅन्ड्रोजेन्स मोठ्या प्रमाणावर तयार होत राहतात (अॅड्रेनल हायपरप्लेसिया)
पण कॉर्टिसॉल तयार करण्यास अडचण होते.
काही जणांमध्ये कॉर्टिसॉल अजिबात तयार होत नाही तर काही
जणांमध्ये ते काही प्रमाणात तयार होतं.
कोणतं एन्झाइम तयार होण्यास अडचण आहे, किती प्रमाणात
एन्झाइम तयार होतं यावर, त्याचा गर्भावर किती परिणाम होतो हे अवलंबून
असतं. नमुन्यादाखल या अनेक एन्झाइम्सपैकी एका एन्झाइमबद्दलची माहिती
पुढे दिली आहे.
21-हायड्रोक्सिलेझ नावाची कमतरता
CAH असलेल्या व्यक्तींमध्ये बहुतांश वेळा अॅड्रेनल ग्रंथींमध्ये 21- हायड्रोक्सिलेझ एन्झाइमची निर्मिती कमी प्रमाणात होते.
इंटरसेक्स :एक प्राथमिक ओळख ४५
