जन्माच्या अपघातामुळे मिळाला आहे.
उलटी विषमता, नवा जातीवाद
हजारो वर्षांच्या विषम व्यवस्थेनंतर अनेक समाजांची अवस्था मोठी भयानक झाली आहे. त्यांच्याकरिता काहीतरी विशेष तातडीने करणे आवश्यक आहे हे सर्वमान्य आहे. काही प्रमाणात उलट्या दिशेची विषमता समर्थनीय आहे. अशा तऱ्हेच्या योजनांना जे विरोध करतात ते जातीयवादी हे खरे; पण त्याबरोबरच अत्यंत संपन्न अवस्था असताही केवळ मागास समाजात जन्माला आलो या आधाराने विशेष हक्क बळकावू पाहतात तेही जातीयवादीच.
सगळेच जातीवादी
वर दिलेल्या वस्तूनिष्ठ प्रश्नांची उत्तरे तुम्ही काय दिली असतील कुणास ठाऊक? बरोबर उत्तर हे, की यादीत दिलेले सर्वच्या सर्व पक्ष आणि संस्था जातीयवादी आहेत. फक्त ही यादी अपुरी आहे.
दैवदुर्विलास असा, की सांगलीच्या शेतकरी मेळाव्याच्या मंचावर एक व्यक्ती हजर होती, अयोध्याछाप जातीयवादाला रोखण्यासाठी ती पंतप्रधानपद सोडून देणार होती आणि मंडलछाप जातीयवादाच्या जन्माच्या वेळी सुईण होणार होती.
(११ नोव्हेंबर १९९२)
■ ■