पान:अंगारमळा (Angarmala).pdf/45

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

कणाकणाने नवीन अनुभव वेचणे, त्यांची गाळणी करणे, साठा करणे, परस्परसंबंध जोडणे, काही ठोकताळे बसवणे, नवनवीन अनुभवांती जुने ठोकताळे चुकले असे लक्षात आले तर निर्दयपणे ते फेकून देणे; पडणे, स्वत:ला सावरणे आणि कोणत्याही निष्कर्षाला सज्जड पुराव्याचा आधार असला तरी त्याविषयी मनात शंका बाळगणे हा सर्व ज्ञानमार्ग विरोधविकासी आहे. क्षणाक्षणाला नवीन अनुभव देणारा आहे. त्याला लय नाही, चक्रनेमीक्रम नाही. म्हणजे, काहीही वेगळे करायला निघालेला माणूस हृदयाच्या स्पंदनाच्या लयीला तोडल्याखेरीज काम करूच शकत नाही.

 'पिक्चर ऑफ डोरियन ग्रे' चा लेखक ऑस्कर वाईल्ड याने ही कल्पना फारच सुंदर मांडली आहे. कोणी कवी घ्या, लेखक घ्या, कलाकार घ्या-प्रतिभा असली, की माणसाचा चेहरा कुरूप बनतो, कपाळ मोठे होते, नाक बाकदार होते, चेहरा सुरकुतून जातो, डोळे ओढलेले दिसतात. नेमकी याउलट गोष्ट चर्चमधल्या पाद्रयाची. लहानपणी शिकलेली वाक्ये वापरून तो आयुष्यभर पोपटपंची करत राहतो. त्यामुळे, पाद्रयाचा चेहरा नेहमीच सुडौल, बांधेसूद आणि सतेज दिसतो; कारण त्याला कधी डोक्याला त्रास द्यावाच लागत नाही.

 वर्षानुवर्षाच्या धावपळीमुळे अनियमितपणामुळे, ताणामुळे एवढा मोठा आजार आला. शारीरिक आणि बौद्धिक अपंगत्व म्हणजे काय याची खोलवर विदारक जाणीव झाली. संयत नियमित दिनचर्या ठेवली असती तर हे आजरपण ओढवले नसते हेही उमजले. पण, शेवटी निष्कर्ष काय निघाला? सार्थक जीवनाचा मार्ग लयबद्ध असूच शकत नाही.


 मुहूर्तम् ज्वलितम् श्रेयम्।
 न च धूमायितम् चिरम् ॥

 

(शेतकरी संघटक,६ जानेवारी २०००)

■ ■  

अंगारमळा । ४५