Jump to content

पान:अंकगणित.pdf/१६

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

अंकगणित. मिळवून त्या ओळीची बेरीज करावी ह्याप्रमाणे शेवटपर्यंत करीत जावें. परंतु शेवटल्या ओळीची बेरीज मात्र, जी येईल तीच मांडावी. उ. १६५०६४ जसें, ह्यांची बेरीज कर. आतां ५ आणि ७ बारा, १२ • आणि ३ पंधरा, १५ आणि २ सतरा, १७ आणि ४ एकवीस, २१ आणि ३ चोवीस, ह्मणजे ४ एकं आणि २ दहं आले, ह्यातील ४ एकं हे एकंच्या ओळीखालीं मांडावे, आणि २ दहं हे दहंच्या ओळींत मिळवावे, ह्मणजे २ आणि ९ अकरा, ११ आणि ४ पंधरा, १५ आणि ९ चोवीस, ह्या प्रमाणें मिळवीत वरपर्यंत गेलें, म्हणजे ह्या ओळीची बेरीज ३६ ह्मणजे ३ शतं आणि ६ दहं आली, ह्यांतील ६ दहं हे दहंच्या ओ- ळीखालीं लिहून ३ शतं हे पूर्ववत् शतंच्या ओळींत मिळवावे. ह्या प्रमाण शेवटपर्यंत करावें. ह्मणजे एकंदर १६५०६४ बेरीज येईल. नाळा पाहण्याची रीत. पहिल्याचे उलट वरून खालीं किंवा खालून वर अंक मिळवीत जावे; बेरीज तेवढीच आली तर बरोबर आहे, असें समजावें. दुसरी रीति. दिलेल्या रकमांतील कोणतीही एक रकम सोडून बाकीच्या रकमांची बेरीज करावी, आणि तींत सोड- लेली रकम मिळवावी; ही बेरीज मूळचे बरेजेबरोबर आली तर ती खरी आहे, असें समजावें. अभ्यासाकरितां उदाहरणें. १ उ. १४१७, १८२५, २५, ३४७८, ११२, १७८९६, ८८८८८, १००००१, ह्यांची बेरीज कर. २ उ. ३४४७, ७, १८, २१५, ३४३८, ८५४३२, १८२५३७, ३१२, ८, ह्यांची बेरीज कर. ३ उ. १५, २७, ३८, ९१८, ३००१, ५०००, १२, ह्यांची बेरीज कर.