महाभारत
Appearance
महर्षी व्यासांनी रचलेले व गणपतीने लिहीलेले हे महाकाव्य आहे. हा हिंदूंचा धर्मग्रंथ आहे.
महाभारताची पर्वे
[संपादन]पर्व क्र. | पर्वाचे नाव | उप-पर्व | संक्षिप्त ओळख |
१ | आदि पर्व | १-२० | ओळख, राजपुत्रांचा जन्म व शिक्षण |
२ | सभा पर्व | २१-२८ | राजसभा, द्यूतक्रीडा व पांडव वनवासाला जातात. |
३ | अरण्य पर्व | २९-४४ | पांडवांचा बारा वर्षांचा वनवास |
४ | विराट पर्व | ४५-४८ | अज्ञातवासाचे विराट नगरीतील वनवासाचे शेवटचे एक वर्ष |
५ | उद्योग पर्व | ४९-५९ | युद्धाची तयारी |
६ | भीष्म पर्व | ६०-६४ | महायुद्धा पहिला भाग म्हणजेच भीष्म कौरवांचे सेनापती असतानाचे पहिले दहा दिवस |
७ | द्रोण पर्व | ६५-७२ | युद्धाचा पुढील भाग जेव्हा द्रोण हे कौरवांचे सेनापती होते |
८ | कर्ण पर्व | ७३ | कर्ण कौरवांचा सेनापती असतानाचे युद्धाचे वर्णन |
९ | शल्य पर्व | ७४-७७ | युद्धाचा शेवटचा भाग जेव्हा शल्य कौरवांचा सेनापती होते |
१० | सौप्तिक पर्व | ७८-८० | अश्वत्थामाने रात्रीच्या अंधारात झोपलेल्या(सौप्तिक) पांडवपुत्रांवर पांडव समजून केलेले आक्रमण |
११ | स्त्री पर्व | ८१-८५ | गांधारी व इतर स्त्रियांनी मृतांसाठी केलेला शोक |
१२ | शांति पर्व | ८६-८८ | युधिष्ठिराचा राज्याभिषेक व भीष्मांचा युधिष्ठिराला उपदेश |
१३ | अनुशासन पर्व | ८९-९० | भीष्मांचा युधिष्ठिराला अखेरचा उपदेश |
१४ | अश्वमेध पर्व | ९१-९२ | युधिष्ठिराने केलेला अश्वमेध यज्ञ |
१५ | आश्रमवास पर्व | ९३-९५ | धृतराष्ट्र, गांधारी, विदुर व कुंती यांचे वनाकडे प्रस्थान व वणव्यात मृत्यू |
१६ | मुसळ पर्व | ९६ | मुसळाचा शस्त्राप्रमाणे वापर करून यादवांचे झालेले गृहयुद्ध (यादवी) |
१७ | महाप्रस्थान पर्व | ९७ | पांडवांच्या स्वर्गारोहणाचा सुरुवातीचा भाग |
१८ | स्वर्गारोहण पर्व | ९८ | युधिष्ठिराचा सदेह स्वर्गात प्रवेश |
खिला | हरिवंश पर्व | ९९-१०० | श्रीकृष्णाचे चरित्र |
हे साहित्य भारतात तयार झालेले असून ते आता प्रताधिकार मुक्त झाले आहे. भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७ नुसार भारतीय साहित्यिकाच्या मृत्युनंतर ६० वर्षांनी त्याचे साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. त्यानुसार १ जानेवारी १९५६ पूर्वीचे अशा लेखकांचे सर्व साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. |