________________
अध्याय एकविसावा. ८ धान्यदार्वस्थितन्तूना रसतेजसचर्मणाम् । कारवाय्वनिमतोय पाथियाना युतायुतः ॥ १२॥ | शूद्रप्रतिग्रहाचे धान्य । एकरात्रीं शुद्धत्व जाण । सुक्खुवादिकाष्ठभाजन । जलपक्षाइने शुद्धत्व ॥३७॥ व्याघनख गॅजदत । अपवित्र जव स्नेहयुक्ती जेव्हा होती स्नेहातीत। अतिपुनीत ते काळी ॥ ३८ ॥ पट्टतंतु स्वयें पुनीतू । वायूने शुद्ध तंतू । वस्त्रतंतु जळाआंतू । होय पुनीतू प्रक्षाळिल्या ॥३९॥ गोक्षीर पवित्र कांस्यमृत्पात्रीं । तेचि अपवित्र तानपानी । ताम्न पवित्र आम्लेकरी । आम्ल लपणातरी पवित्र ॥ १४० ॥ घृत पवित्र अग्निसस्कारी । अग्नि पवित्र ब्राह्मणमंत्री । ब्राह्मण पवित्र स्वाचारों । पवित्रता आचारी वेदविधी ॥४१॥ वेद पवित्र गुरुमुखें। गुरु पवित्र निजात्मसुखें। आत्मा पवित्र गुरुचरणोदक । पवित्र उदके द्विजचरणीं ॥४२॥ पृथ्वी पवित्र जळसस्कारी । जळ पवित्र पृथ्वीवरी। चर्म पवित्र तैलेकरी । तेल चर्मपानी पवित्र ॥४३॥ व्याघ्रादि जे मृगाजिन । "इये स्वभावे पवित्र जाण। अग्निसस्कारें सुवर्ण पवित्र स्वभावे ॥४४॥ एवं इत्यादि परस्परौं । शुचित्व बोलिले शास्त्री । आता मळलिप्त झालियावरी । त्याचे अवधारी शुचित्व ॥४५॥ अमेध्यालित ययेन गन्ध लेप व्यपोहति । भजते प्रकृति तस्य छौच तावदिष्यते ॥ १३ ॥ पात्र पीठ का आसन । अमेध्ये लिप्त झाल्या जाण । त्या गंधाचे नि शेप क्षालन तेणे पवित्रपण तयासी ॥ ४६॥ नाभीखालता ज्याच्या शरीरा । अमेध्य लेप लागल्या खरा। ते ठायींचा गंधू जाय पुरा । ऐसे धुतल्या त्या नरा शुचित्व लाभे ॥४७॥ नाभीवरतें अमेध्यलेपन ! अवचटे झालिया जाण । ते करावें मृत्तिकास्नान । तेणे पावन तो पुरुप ॥४८|| मळ धुतल्या तत्काळ जाती । परी त्या गंधाची होय निवृत्ती । प्रकृति पावे जै निजस्थिती। मळनिप्कृति त्या नाव ॥४९॥ वाह्य पदार्थ निवृत्तिनिष्ट । वेद बोलिला या खटपटे । आता, कर्त्याचे शुचित्व प्रगटे । ते ऐक गोमटे उपाय ॥ १५० ॥ नानदानतपोवस्थायीर्यसस्कारकर्मभि । मास्मत्या चात्मन शौच शुद्ध कर्माचरेविज ॥१४॥ गर्भाधानादि अन्नप्राशन । ते वाल्यावस्था संपूर्ण । चौल ते कुमारावस्था जाण । ब्राह्मणपण उपनयनें ।। ५१ । कर्मभूमिकेलागी मान । द्रव्यशुद्धीलागी कीजे दान । वैराग्यालागी तप जाण । कर्माचरण जडत्यागा ॥५२॥ [मदर्जनी दृढ बुद्धि । त्या नांव जाण वीर्यशुद्धि । माझेनि स्मरणे चित्तशुद्धि । जाण त्रिशुद्धि उद्धवा ।। ५३ ॥] ऐसऐसिया विधीं। ब्राह्मण जे का सुबुद्धी । सबाह्य पावावया शुद्धी । वेद उपपादी स्वकर्मे ॥ ५४॥ मनस च परिजान कर्मशुद्धिर्मदपणम् । धर्म सपद्यते परिधर्मस्तु विपर्यय ॥ १५॥ मंत्रशुद्धि मंत्रार्थज्ञाने । कर्मशुद्धि ब्रह्मार्पणे । हे कर्त्यांचे शुद्धीकारणे । साही लक्षण वेद वोले ॥ ५५ ॥ देश काळ द्रव्यसपन्नता । मन्त्र कर्म निरुज कर्ता । या साहींच्या शुद्धावस्था । स्वधर्मतां फलोन्मुख ॥ ५६ ।। जे द्रव्य पावे दीनाचे आर्ता | का माझिया निजभक्तांया नाव द्रव्यपमित्रता । जाण तत्वता निश्चित ।। ५७॥ धर्मशास्त्रार्थ शुद्ध धन । क. मिळवूनिया जाण । धनलोभी ठेविल्या प्राण । अवघेचि जाण अशुद्ध ॥५८ ॥ या नाव द्रव्यशद्धता । ऐक मंत्राची पवित्रता। जेणे मने पाविजे मंत्राी । शुद्ध सर्वधा १ लाकडाची यज्ञपाने १ पाणी शिंपडल्याने ३ वाघनख ४ हस्तिदत ५ महराची लोकर गरे ६ गाईच दूध ७ काशाच्या व मातीच्या भाज्यात ८ पिच वगैरे भाबट पदार्थान ९ कर्मादरें वेदविधि १० गुरुच्या पायाच्या तीन ११ ही १२ मलिन १३ अपविन पदार्यान १४ मळाचे क्षालन १५ मालस्पनाशासाठी १ . ए, मा ६८ १६॥
