माणसाचा विकास ज्या अनेक गोष्टींमुळे झाला त्यात भाषा, साहित्य, संगीत इत्यादींचा समावेश आहे. माणसाच्या विविध उद्गारांनी भाषा बनली. भाषेला शब्दरूप आलं आणि साहित्य बनलं. काव्ये रचली गेली. कारण त्यात संगीत होतं. या सर्व प्रक्रियेत शब्दांचे माहात्म्य आहे. शब्द माहात्म्य ही माणसाला मिळालेली मोठी देणगी आहे. हा आपल्याला लाभलेला अमोल ठेवा आहे. शब्दांची महती गाताना तुकारामांनी म्हटलं आहे.
आम्हा घरी शब्दांचीच रत्ने।
शब्दांचीच शस्त्रे यत्न करूं।।
शब्दचि आमुच्या जीवाचे जीवन।
शब्दे वाटू धन जन लोका।।
तुका म्हणे, पाहा शब्द हाचि देव।
शब्देचि गौरव पूजा करू।।१।।
शब्द हा देव आहे, ते धन आहे. त्याची पूजा करायला हवी. म्हणून तर आपण साहित्यास अमोल ठेवा मानत आलो आहे.
पण बदलत्या काळात शब्द संपत्तीची हेटाळणी होते आहे. साहित्य एके काळी आपल्या जीवनाचे अभिन्न अंग होते. पण आज आकाशवाणी, दूरदर्शनसारखी प्रभावी माध्यमे उभी ठाकली आहेत. त्यांच्या क्षणिक मोहात आपण शब्दशक्तीची पूजा विसरायला लागलो आहोत. या संदर्भात जपानी साहित्याचा आदर्श समोर ठेवायला हवा. जपान हा गणकयंत्रांचा देश. त्यांची गणकयंत्रे कविताही करतात. पण तरीही जपानमधील लोकांचे साहित्यप्रेम, साहित्यलेखन कमी नाही झाले. सर्व गोष्टी यंत्रांनी करण्याची सवय लागलेला जपानी मनुष्य आजही वाचतो, लिहितो आहे. शब्दांची
