कसे दिसतात, भावतात, उमगतात हे अभ्यासणे विलोभनीय ठरावे. कविवर्य कुसुमाग्रजांनी, त्यांच्या निवडक प्रस्तावनांचा संपादित केलेला एक संग्रह ‘विचारधारा' प्रकाशित झाला आहे. त्याला कुसुमाग्रजांनी लिहिलेली प्रस्तावना वाचताना हे प्रकर्षाने लक्षात येते. खांडेकरांनी स्वतःच्या साहित्याबद्दल लिहिलेले लेख मराठी सारस्वताचा अमूल्य ठेवा होय. लेखक जेव्हा स्वतःच्या साहित्याबद्दल लिहितो, तेव्हा त्यास दस्तुरखुद्द बळ येते. त्यातून अनेक शंकांचे समाधान जसे होते, तसे साहित्यकृतीच्या निर्मितीप्रक्रियेबद्दलही विस्ताराने उकल होण्यास मदत होते. अशा लेखांच्या संकलनातून आजवरच्या खांडेकरांच्या साहित्य मूल्यांकनास नवा छेद, नवे परिमाण लाभण्याची शक्यता आहे.
‘ते दिवस, ती माणसे' सारख्या पुस्तकामुळे खांडेकर शब्दचित्रकार होते, हे लक्षात येते. व्यक्तिचित्रणात खांडेकरांची शब्दकळा अशी फुलो-यात येते की, कोणती वेचावी नि कोणती नाही असे होऊन जाते. 'ते दिवस, ती माणसे' मधील व्यक्तिरेखांना नाही म्हटला तरी व्यक्तिगत गडगा (कुंपण) आहे. खांडेकरांनी सुमारे पन्नासएक व्यक्तिचित्रात्मक लेख वेगवेगळ्या निमित्ताने लिहिले आहेत की, ज्यामुळे खांडेकरांचा मनुष्यसंग्रह लक्षात येतो. तद्वतच माणसांकडे पाहण्याची त्यांची निकोप, अनुकरणीय वृत्ती प्रत्ययास येते. शैक्षणिक, सामाजिक, वैज्ञानिक, राजनीतिक, साहित्यिक क्षेत्रांतील व्यक्तींवर लिहिलेले त्यांचे गौरवलेख मराठीतील कसबी शब्दचित्रकार सिद्ध करतील. यांचा संकलित स्वरूपात अभ्यास झाल्यास महाराष्ट्रातील समाज, साहित्य, विकासावरही प्रकाश पडू शकेल.
खांडेकरांचे लेखन विनोदी शैलीने सुरू झाले, हे फार कमी लोक जाणत असावेत. त्यांचे प्रारंभिक लेखन कोटीबाज होते. गडक-यांच्या प्रभावाची ती परिणती होती. प्रारंभीच्या काळात त्यांनी ज्ञानेश्वरी'च्या धर्तीवर क्रमशः अठरा अध्यायांत चक्क 'गाढवाची गीता' लिहिली होती. ती १९२४-२५ मध्ये ‘वैनतेय' साप्ताहिकात प्रकाशित झाली होती. नाट्यछटेच्या शैलीत लिहिलेली ही आगळी गीता खांडेकरांचे एक नवे रूप दाखविते. ‘श्रीमत्कलिपुराण'च्या तीन अध्यायांतून खांडेकरांची विनोदी वृत्ती समजायला मदत होते. 'गाढवापुढे गीता’, ‘गाजराची पुंगी', ‘समुद्रमंथनातील रत्न' असे कितीतरी विनोदी लेखांचे भांडार ‘खुल जा सिमसिम' म्हणणाच्या अल्लाउद्दीनच्या प्रतीक्षेत आहेत. 'ययाति' सारखे शिवधनुष्य पेलणारा हा शब्दकार गंभीर तसेच गमतीदार लेखन करण्यातही तितकाच पारंगत होता.
