भाषा करू नकोस."
"बरे आहे!" दिलावर थंडपणे उत्तरला, “मी तुमच्यात येऊन बसणार नाही." आणि तो सरळ चालू लागला. आपल्या झुकत्या चालीने सिगारेट फुकत तो त्या अंधारात नाहीसा झाला.
तो गेला हे पाहून लोकांना बरे वाटले. त्याला यापुढे आपल्या 'महफिल'मध्ये घ्यायचा नाही असाच त्यांनी आपल्या मनाशी निश्चय केला. तो जाताच यांना आनंद वाटला. त्या आनंदात नव्या हुरुपाने ते रोज रात्री पुलावर येऊन बसू लागले.
दिलावर काही दिवस पुलाकडे अजिबात फिरकला नाही. पुलावर न जाणाऱ्या काही लोकांनी जेव्हा त्याला याबद्दल विचारले, तेव्हा तो म्हणाला, “माझ्या भावांना मी बैल म्हणतो असे हे लोक म्हणतात. पण माझेच भाऊ बैल आहेत असे थोडेच आहे? हे लोकही बैलच आहेत की! आता त्या खतीजाच्या भानगडीत सारे बैलच बनले नाहीत काय?"
त्याचा हा विनोद पुलावर बसणाऱ्या लोकांच्या कानावर गेला. त्या लोकांच्या अंगाचा तिळपापड झाला. परंतु काही लोकांना मात्र त्यात तथ्य आहे असे वाटले. ते म्हणाले, "तो म्हणतो ते थोडे खरे आहे. आपल्या हुशारीने त्याने आपल्याला बैल बनवले हे काय खोटे आहे?"
"असेल! असेल!" इसाक म्हणाला. कारण मनातून त्यालाही ही गोष्ट पटली होती.
"पण म्हणून त्याने मला असे बोलून दाखवावे काय? ते काही नाही. त्याला इथे घ्यायचा नाही."
"पण आता पूर्वीसारखी इथे बसायला मजा येत नाही." कोणी तरी म्हणाले आणि साऱ्यांनी त्याला साथ दिली. आता नवनवे विषय त्या महफिलमध्ये निघत नव्हते. शिळ्या कढीलाच ऊत येत होता. नव्या भानगडी कळत नव्हत्या. कुणाची कुलंगडी बाहेर निघत नव्हती. मग तिथे बसायला रंग येणार कसा? मजा येणार कशी?
पण 'त्याला बोलवावा' असे मात्र कोणी बोलू शकले नाही. इसाकला आपली सूचना आवडणार नाही, दिलावरविषयीचा त्याचा संताप अद्याप पुरता ओसरलेला नाही हे पाहून ते मूग गिळून स्तब्ध बसले.
हळूहळू ते पुलावर यायला आळस करू लागले. त्यांचा उत्साह ओसरला. हळूहळू ते पुलावर यायचे बंद पडू लागले. जमणाऱ्या लोकांची संख्या रोडावू लागली. इसाकच्याही लक्षात हा फरक आला आणि अखेर पुलावर भरणाऱ्या 'महफिल'ला आपण एकटेच राहणार असे त्याला वाटू लागले. त्याला नमते घ्यावे लागले. दिलावरला त्याने बोलावणे पाठविले.
त्यांचे बोलावणे दिलावरला अनपेक्षित नव्हते. त्याने हा अंदाज केव्हाच केला होता. परंतु त्याने सुरुवातीला मात्र थोडे आढेवेढे घेतले. मानभावीपणे तो म्हणाला, "मी कशाला येऊ? बनवाबनवी करणारा मी मनुष्य! माझे काय काम?"
"असू दे रे!" ते लोक म्हणाले, "आता ते सारे कशाला काढतोस?"
