पान:बाणभट्ट.pdf/२३५

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

( २०८ ) यांच्या सहवासास आणून ठेवले आहे. भंडीच्या वर्णनांतहि वीररसाचा आवेश चांगला दिसून येतो व चैत्र, वैशाख जसे मलयवायूनें युक्त व्हावे त्याप्रमाणें भंडीच्या योगानें उभय बंधू शोभूं लागले ! असें यांत आहे. किती समर्पक उपमालंकार आहे हा ! प्रतापवर्धनाने त्यास तिसन्या पुत्रा- प्रमाणेच मानिले आहे. राज्यवर्धन व हर्ष यांच्या तारुण्याचेंहि यांत वर्णन आहे. अस्मिन्नेव तु काले देव्या यशोवत्या भ्राता नकुटिलका कपक्ष कशिखण्ड सुतमष्टवर्षदेशीयमुद्द्यमा- खण्डपरशुहुंकाराग्निम लेख । नुबद्ध मूर्धानं मकरध्वजमिव पुनर्जातम्, एकेनेन्द्रनीलकुण्डलांशुश्यामलितेन शरी- रार्धेनेतरेण च त्रिकण्टक मुक्त / फला लोकधवलितेन संपृक्तावतारमिव हरिहर योदर्शयन्तं, पीनप्रकोष्ठप्रतिष्ठित पुष्पलोहवलयं, परशुराममित्र क्षत्र- क्षपणक्षीणपरशुपाशचिन्हितं वालतां गतं, कण्ठसूत्रग्रथितभङ्गुरप्रवाला कुरं, हिरण्यकशिपुमिवोरः काठिन्यखंण्डितनरसिंहनखरखण्डं गृहीत जन्मान्तरं शैशवेऽपि सावष्टम्भं बीजमिव वीर्यमस्य भण्डिनामानमनु- चरं कुमारयोरपितवान् । अवनिपतेस्तु तस्योपरि पुत्रयोस्तृतीयस्य नेत्रयोरिवेश्वरस्य तुल्यं दर्शनमासीत् | राजपुत्रावपि सकलजीवलोकहदयानन्ददायिनौ तेन प्रकृतिदक्षिणेन मधुमाधवाविव मलयमारुतेनोपेतौ नितरां रेजतुः । क्रमेण चापरेणेव भ्रात्रा प्रजानन्देन सह वर्धमानौ यौवनमतेरतुः । स्थिरोरुस्तम्भौ च पृथुप्रकोष्ठौ दीर्घभुजार्गलौ विकटोरः कवाटो मांशु- सालाभिरामौ महानगरसंनिवेशाविव सर्वलोकाश्रयक्षमौ बभूवतुः । ' राज्यवर्धन व हर्ष यांच्यांत तारुण्याविर्भाव. , राज्यवर्धन व हर्ष हे दोघे बंधु तारुण्यावस्थेत आले असतां कवीने त्यांचें वर्णन केले आहे तं वाचून हे मूर्तिमंत वीररसाचे अवतारच अवतरले आहेत. काय ! असे वाटतें ! यांतील उपमा व प्रयोगरचना तरी किती प्रौढ व खुबदार आहे ! “अथ चन्द्रसूर्याविव स्फुरज्ज्योत्स्नायशःप्रतापात्रान्तभुवनावभिरा: मदुर्निरीक्ष्यौ । अनिमारुताविव समभिव्यक्त तेजोवलावे की भूतौ । शिला- कठिनकाबन्धौ हिमवद्विन्ध्यावित्राचलौ | महावृपाविव कृतयुगयो ग्यौ । अरुणगरुडाविव हरिवाहनविभक्तशरीरौ । इन्द्रोपेन्द्राविव