________________
न्यायाचीमूलतले. (२० यथार्थ ज्ञान नसोन य थातथ्य सांगण्याची शक्तीही ज्याचेअंगी नाही अ सली मनुव्ये वयाने लाहान असोत किंवामोअसोतसांचा साक्षीचेकामानविलकुलउप योगहोणारनाहीसबब ती नालायरय आहेत. अज्ञान मुले (सात वर्षाचे आतील ज्यास यथार्थ ज्ञान नसते अशीअसतीलनी.) (४) अज्ञान मनुष्ये वेडी. खुली. अभिष्ट अथवा ज्यास स्मृती नसते. किंवा घरचे डोनाहीत वघड शाहाणी नाहीत अशी अर्धवट समजुनीची माणसे असतीलती साक्षीस नालायरव आहेत.कारण घडले ले रुत्याचा त्याजला बराबर उन जनसतो त्याअर्थी त्याजकड़न साक्षीचे काम चांगले होणार नाही (५) धादलीचे चगबड होते त्याप्रसंगी शाहण्या मनुष्याचे चित्तास दरवील येखादे गोटीचे भान राहात नाही, अशा स्थितीतील काही काही गोष्टीविषयी त्या जला आठवण नसली किंवा उमज नसला तर त्याबाचीन नाही साक्षादेण्यास असमर्थ असतो सबब तितक्याच पूर्ना ती नालायरय समजणे भागआहे. (६) अंधला बहिराव मुकानिहींहीप्रमुखइंद्रियानी जोव्यंग असतो असला त्रिगुणात्मक मनुष्य अगदीच नालायरस आहे.मग त्याची तीव्यगना जमादायअसो किंवा पुरेप्राप्त झालेली असो. (वाचावा की रहित बलिहिता येतनसलेला मनुष्य नालायरव आहे.तथापि जोरस असल्यास तुणामुदानी प्रदर्शित करण्यांत कदाचित तोउपयोगी पड़सकेल मग तो स्वाभाविक मुकाअसो किंवा काही विका राने त्याचरी वाचावाती नाहीशी जालेली असो. २) अंधळ्याची साक्ष नजरेने पाहिल्याचे कामांत निरुपयोगी आहे-यावरुन जिनके जितके दृष्टीस महत्व असते नित्क्यापरिमाणाने त्याचे साक्षीचे वजन तो लावे असे समजणे भागआहे. ९९० बहिरटानी सास ऐकिल्याचे कामान निरुपयोगी आहे.- श्रीदियहारा ऐकण्यानी जिकी शक्ती कमी असते तिलमा परिमाणाने साक्षी महल वजन करीन जा. (१०) ज्या इद्रियाने पायाचा जोभन भन तोग्यास हिय असमर्थ असेल तर ती लालायरप आहे. असे समजावे.म्हणजे जिनका रंदियाचा अशक्तपणा असेल त्या अन्वये त्याबाबतीनले साक्षीचे वजन तीला.सारांशा जीगोए अनुभव घेण्यास ज्याचे जे इंद्रिय असमर्थ असनसला मनुष्य याबावीलसा झी घेण्यास लापरव नाहीं,किंवा तितक्या अंशी त्याच्याव कमीपणा असवी अमें आया
