पान:न्याय रत्न.pdf/28

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

६१५० न्यायाची मूलतत्वे २८ के दीने साक्षीदारास खुणेचे व सुसद सगाल केल्याने तो केदीज शी पुढे त्या गुन्त्यातून मुक्त झाला तरी त्यागुन्यात त्याने अंगहोंने असे संशय धरण्यास कारण असते तसे, सपाल न केल्याने असन नाही अ से एक सामान्य अनुमान करण्याचे धोरण आहे. तथापि या लिहिण्या वरुन केहीने साक्षीदारास प्रभ कर नयेत किंवा प्रश्न करण्याचा त्या शाहकुन उत्तो असे समजू नये. १९) कैदीला पाडण्याजोगे अडवे तिडवे प्रश्न करून न्यायाधीवाने त्याची जबानी घेणे ही वस्तुत: पाहिलीअसतां कैदीला बलें कबूल करविण्याचे रिनी पैकीच येक हा आहे. तथापि जवाबदेणें है केदीचे मर्जीवर ठेविलें आहे इस्याउत्तम गोरीमुळेच तसले करणें नाब ठेपण्यास पात्र जालेले नाहीर काच विदोषार्थ आहे. २१०) गन्हा कबूल करण्यासारी हरयेक प्रकाराने केदीचे अंतःकरण ग्रह त करणे,अथवा सुककरीन म्हणून भरवसा किंवा वचन दणे अथवा उत्तेज न किंवा धमकी देणे,अगर काहीं ये रवाही आशा दाखवून रान्हा कबूल करवणे, अथवा कबूल होण्यासागंलगच बक्षिशीची किंवा दुसरी कोणनी येरवादी ला लचालविणे,इत्यादि प्रकारचे गैरशिस्त इलाज करणे हे अगदी गैर आहे का रण सरकारचे अमलदार असे करलागलेअसना सरकारचे,समान यथोरदृष्टीस न्यायाचे साहिलाने हीनत्व येते. तशांतून भरवशाचा पुढे अमरपसा करणे हे गृहस्थपणाम नर फार चलाउन आहे.सारांश असल्या गैरशिरत उपायाने झालेल्या कलायनी न्यायहरीने न्यायाचे कामान घेण्यास मान्यहोन नाहीत. (१० लापनपतीने किंवा अभरवशाने जालेल्या कबुलायती व तत्संबंधी अ भरवशाचा कपटी रुती कोणकोणच्या मान्य कराया च कोण कोण च्या मान्य करुन येत त्या विषयी मासल्यासारी वाली थोडी उदाहरणे दशे दिली आ हेत वीपाहा.

  • मूंगुन्हा कबूल केलास तर मी सुरेन किंवा मग नो चोरीमाल मिल लेणेऊन पुढे मी तुजला पाइल्यानी विभाग देईन अथवा तुझेपश्यान नसें कुदंच चालवीन असे प्रकारा ने लालच राखन सा अपराधाबद्दलचे सर्व जबाबदारीचे संकट त्याने आपले येक स्याबेच रोक्यावर प्यावे असे विषयी कोणा कैदीला कोणीपत्त केले असता त्यायोगाने जीकाबुलायत होने निला लांबलचालीची कबुलायत जाली असे म्हणायें.