पान:न्याय रत्न.pdf/16

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

न्यायाची मूलतत्वे. झालीअसनांमगत्या सतका रीसांगण्यासमार्गराहाननाही. ७ कोमचे येरखाकृत्य गुन्हाकाअसावा असे कानिवृत्तीने समाधान करू, न सित्य केल्याविना, ते कृत्य अमुकयेक गुन्हा आहे असेंम्हणण्यास न्यायाने किं या कायदेशीर रिवीने योग्यसबलता येत नाही. ८ फिर्यादीन दर्शविलेली गुन्ह्याचीकृती, घडण्यास शक्यआहे किंवा अशक्यआहे, याचा मुख्यत्वेकरून विच्यार केलापाहिजे. ९ कोणची येखादी गोष्ट नपडली म्हणून तीअजी घडणारीचनव्हे असे नसते, यासाठी प्रत्येकगोष्टयडलीअसापीकिंवानसाबीच निजविषयीचा संभव कसादिसतो, असापुर्नाविध्यार पाहिल्यावांचून, त्याविषयी कोणताही निर्णय मनांत वागविणेवाजवी हो यार नाही, १० कोणची येखादी गोष्ट आहे किंवा पडली, असे मानण्यास योग्य वपुर्ने कारण असले, तरच नीगोरआहे किंवाघडली असेमानण्यास अधार असनो, येरवीनाही, असे समजाये. १ फिर्याटकेलीनी रबरी किंवा खोरीआहे असे मानण्यास योग्यप्रभारआहे किंवा अलावा,अशाविषयी सुनायिच्यार पाहिल्यावांचून,नीफिर्याद घेण्यास पात्र आहे कि गानाही, हे रसास कल तनाही. ११ फिर्याद सरीजाल्या बांधून तिप्रतिउत्तर देणारा अमुकच विरुषपक्षकार आहेअसे म्हणण्यास योग्यजधार नसतो, १२ फादरवरीजाली तरच पिरुत्थपक्षकारास बोलावा किंवाज बाबरियारावास वनी जरूर नाही १४ फिर्याद झाली त्याअर्थीविरुधपक्षकार केदकरन आणयोच भागआहे मगतीफि योद खरीअसो अगरनसी असेसमजूनये. फिर्याद झालीनथापि नीन लिहिल्या भमागेनीगोठ पडण्यास शम्यआहे की नाही याचा विचार अवश्य केलाच पाहिजे.उदाहरण माझाही नआय्यांचा चालगपरनरसाहेब यांनी चोरला अशी येका कंगालाने फिर्याद आणलीनर शक्यअशक्याचा विचार पाहिल्यावांचून त्यांजला चोरआहेतअमेरा मजलां येत नाही. १५ कितीएक योग्य कामात सरकारानी फिर्यादी होणे हेगगजनी आणि न्यायाचेवफा यदेशीर होत असते. सरकारी कामात गैरवर्तणूक केल्याचे याबीत चरिशाविकसक निशाने पर विश्वाविरुवरिझाने अधिकारनात्याने फिर्यादी हा में हेयोग्य आहे. कारण सरका राने लशी मोकळीकन बिलीलर गुन्हें उपलेजाण्यासमार्गराहातो.यासाठी तसा का