पान:तिच्या डायरीची पाने.pdf/१६

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

प्रकरणे नोंदवली गेली. त्यातील अनेकजणी स्वतःचा छोटा व्यवसाय करीत आहेत. बालवाडी शिक्षिका, आरोग्य सेविका म्हणून काम करीत आहेत.
 अगदी पहिल्यांदा आलेली कन्या कांता भाज्याच्या बालग्रामची 'सदनमाता' म्हणून काम पाहाते. या संस्थेची स्थापना करण्यात तिची महत्त्वाची भूमिका असल्याने ती कार्यकारिणीची सदस्या आहे. दिलासात आली तेव्हाचा अवतार आजही आठवतो.... धुळीने माखलेले नऊवारी बिनकाष्ट्याचे लुगडे. उभा आडवा ताठर बांधा. राकट बोलणे. अडुम धुडुक चालणे. "आन मंग? उभा हाय का ह्यो देह? माज्या नोवऱ्यानं पलंगाच्या गजाळीनं मारलं. पन म्या हूंकी चूं केलं न्हाय. मार म्हणलं, तुझा जीव शांत होइस्तो मार. माज्या सासूलाच कीव आली. तिनंच हितं भैणीकडं आणून घातलं. बाईच बाईचा जीव जाणणार!!...." हे ती झोकात सांगत असे. कांता दिलासा घरात रहायला आली तेव्हा आपल्याला कोर्टातून न्याय मिळेल, धुण्याभांड्यापलिकडची नोकरी मिळेल, असा विश्वास तिला वाटत नव्हता. दिलासा घरात आल्यापासून जीवनाकडे पाहण्याचा तिचा दृष्टिकोन बदलत गेला. ती होमगार्ड झाली. तिथे सर्वोत्कृष्ठ रक्षिका म्हणून ख्याती झाली. कांताला कोर्टातून न्याय मिळाला. ही निर्मळ मनाची. मनमोकळी. परवाच कांताचे स्वतःच्या हस्ताक्षरातले पत्र आलेय. ती केवळ साक्षर नाहीतर सुजाण डोळस झाली आहे. कांताच्या नांवाने चार पैसे बँकेत आहेत. मध्यंतरी भेटायला आली तेव्हा कांताला मी सहज म्हटले, "कांता तरूण आहेस, लग्न करायचं काय? द्यायची का जाहिरात? तिचे उत्तर असे,
 "भाभी, एका बुरकुल्यात शिजलं नाही ते दुसऱ्या बुरकुल्यात शिजेलच याची कोन ग्यारंटी देणार? हाय ती बरी हाय. काय कमी हाय मला? पोटच्याची माय तर कुणीबी होईल पण दुसऱ्याच्या लेकराची माय होनंबी महत्त्वाचं असतंच की!! " या कांता कुंभारणीने जे शहाणपण शिकविले ते कोणता वेद शिकवील?
 अशा अनेक कांता, लता, भागिरथी, शांता, सत्यशीला, पंचफुला, मंगला, सुलताना, ग्रेस.... अनेकजणी.
 हातात सहा महिन्याची प्रीती नि एक जुनकट पर्स एवढंच सामान.

 "ताई मी ग्रॅज्युएट आहे. मला एम्. ए. करायचं" एवढच बडबडणारी

११