पान:कथाली.pdf/१६

 "निरू, अग दहा वाजून गेले. चल माय थोडी पोळीभाजी खाऊन घे. आन् निघ. अकराला क्लास आहे ना तुझा? चल माय. मी आज मेथीची मुद्दाभाजी केलीया. वरून लसनीची खमंग फोडणीबी केलीय, लाल मिरच्या चुरडून टाकल्यात त्यात. तुला आवडते, अशी वरून फोडणी घ्यायला. निचिंतीने जेव." आईने वाढलेले ताट खाली ठेवले. पुढे पाट मांडला. आणि निरूपमला हाक दिली.
 निरूपमा पुढ्यातली पोळी मुकाट्याने पोटात ढकलू लागली. गेल्या काही दिवसांपासून सात फेब्रुवारीचा चौकटीतला आकडा मोठा मोठा होत जातो. अन् वाटतं त्या साताच्या गोलात आपला फिक्कट... निस्तेज गोरागोमटा गळा अडकलाय. आणि त्या गळ्याला ओढणारा तो अर्धगोलाकार दोर. फास आवळणारा. आई तव्यावरची तूप माखलेली तांबूस पोळी लेकीच्या ताटात टाकते आणि काहीसे रागावून बोलते.
 'उगा कशाला काळजी? समोर येईल तेव्हा बघू. आतापासून कशाला गं घोर? जेव माय.
 क्लासकडे जाताना वाटेत राणी ताई, संस्थेच्या वकीलताईंनी त्यांची लूना थांबवून निरूला संध्याकाळी येण्यासाठी बजावले. परवा तिची तारीख आहे त्याची आठवण करून दिली.
 क्लासचा जिना चढून आल्यावर तिने मस्टरवर सही केली. सवयीने नोटीस बोर्ड बघितला. बहुजन समाज पार्टीचा कोणी तरुण पुढारी महाराष्ट्राचा दौरा करतोय. संध्याकाळी बैठक बोलवलीय. क्लासच्या वरच्या गच्चीवर. तिने नोटीस वाचली. मागास, अतिमागास, इतर मागास, आदिवासी वगैरे जातीतील तरुण-तरुणींनी बैठकीसी यावे. आणि एकत्र येऊन मागण्यांच्या निवेदनावर सह्या कराव्यात. हे लाखो सह्यांचे निवेदन राष्ट्रपती व पंतप्रधानांना २६ जानेवारीस दिले जाणार आहे. ती नोटीस पाहून तिला वाटले त्यात एक दुरुस्ती करावी. 'वगैरे' या शब्दाच्या आधी 'आणि समाजातील सर्व महिलांनी' हे वाक्य टाकावे. त्याचक्षणी एक प्रश्न तिच्या मनात उगवला. वंचित वर्गातील लोकांना विविध सवलती दिल्या, संधी उपलब्ध करून दिल्या तर आर्थिकदृष्ट्या ते सबल होतील,... ऐहिक विकासही होईल. पण ज्यांची मनंच गेल्या हजारो वर्षापासून विचार करण्याच्या क्षमतेपासून वंचित ठेवली गेली आहेत त्यांचा विकास कसा होणार? विकास म्हणजे नेमके काय? विकास, हा आर्थिक? की वैचारिक? की भौतिक?

१०/कथाली