पान:अंगारमळा (Angarmala).pdf/27

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

आणि मला तुझी आठवणच येत होती." तिच्या पदार्थात ती जवळजवळ कोणतेच मसाले घालायची नाही. थोडेफार खोबरे, जिऱ्याचा एखादा दाणा; पण तिच्या पदार्थाला चव मोठी चांगली असे. म. गांधींनी शरीर राबविण्याकरितां एक मोठी कर्मठ दिनचर्या ठरवली होती. क्षणाक्षणाचा वापर होण्याबद्दल महात्माजींचा मोठा आग्रह असे; पण त्याकरिता त्यांना सूतकताईसारखे, फावल्या वेळेची भरपाई करण्याचे काम घ्यावे लागे. अशा हुकमी कामाची माईला कधी गरज वाटली नाही. दररोजची कामे आणि नित्य नवी कामे यात ती मोकळी अशी कधी दिसली नाही. चालू असलेल्या कामात जो येईल त्याला जुंपण्याची तिची धडपड असे. माझ्याबरोबर बबन आणि म्हात्रे यांचीसुद्धा कोणत्या ना कोणत्या कामात जुंपणूक व्हायची.

 बारा फेब्रुवारीला इस्पितळात माईच्या खोलीत सकाळी साडेआठला गेलो, तेव्हा स्वस्थपणे पडलेली अशी तिला मी पहिल्यांदा पाहिली. माझे मलाच मोठे आश्चर्य वाटले. हे इस्पितळ, इस्पितळातील खोली, टांगत्या बाटल्या, परिचारिकांच्या येरझारा हे सगळे खोटे; कोणत्याही क्षणी माई उठेल आणि कामाला लागेल असे सारखे वाटत राहिले.

 खोलीत, खोलीच्या बाहेर सगळेच भाऊ, बहिणी, मेव्हणे, वहिन्या जमा झालेल्या होत्या. दोनतीन दिवस माई माझी सारखी आठवण काढायची म्हणून मला आल्या आल्या खाटेपाशी नेण्यात आले. "शरद आला गं." असे मोठ्या बहिणीने सांगितले; मात्र मी जवळ गेलो आणि जणू प्रकृतीला काही झालेलेच नाही अशा आवाजात माई मला सांगू लागली.

 "तू आलास बरे झाले. हे बाकीचे कुणी माझे ऐकत नाहीत. तू डॉक्टरांना समजावून सांग. आता हे उपचार बंद करा आणि मला एखादे इंजेक्शन किंवा गोळी देऊन शांतपणे मरू द्या. या वाचवण्याच्या प्रयत्नाला काही अर्थ नाही."

 याच तऱ्हेचे बोलणे तिने यापूर्वीही सगळ्यांशी केलेलेच होते. तरीसुद्धा प्रत्येक वेळी हा सूर ऐकला म्हणजे सगळेजण गंभीर होत.वातावरणातला ताण काढून टाकण्याकरिता मी हसण्याचा आव आणून माईला म्हटले,

 "असे कसे चालेल? ज्योतिष्याने तुझ्या आधी मी मरणार आहे असे सांगितलेय. तेव्हा तुला मरू देऊन मला कसे परवडेल?" तरी तिचा हट्ट चालूच राहिला. आपला शेवट कसा व्हावा याबद्दल तिच्या काही स्पष्ट कल्पना होत्या. माझे वडील तेवीस वर्षांपूर्वी वारले त्या वेळी मी स्वित्झर्लंडहून समाचारासाठी आलो होतो. माईचे वय त्या वेळी आज माझे जेवढे वय आहे त्याच्या आसपास असणार. मुले, मुली सगळ्या मोठ्या

अंगारमळा । २७