Jump to content

गजानन विजय/अध्याय १७

विकिस्रोत कडून

<poem> श्रीगणेशाय नमः ॥

जयजयाजी महामंगला । जयजयाजी भक्तपाला ।

जयजयाजी तमालनीला । पतितपावन नरहरे ॥१॥

हिरण्यकश्यपु महाक्रूर । सज्जनाचा शत्रू थोर ।

तयाचें तूं फाडून उदर । मरण त्याचें साधिलें ॥२॥

प्रल्हादरक्षणासाठीं । तूं जन्मलास स्तंभापोटीं ।

रुप अनुपम जगजेठी । धारण तें करुन ॥३॥

दांत दाढा भयंकर । आयाळ रुळे मानेवर ।

नेत्र जेवीं खदिरांगार । ब्रह्मांड जाळूं पहाती ॥४॥

त्या भयंकर रुपाची । भीति नसे भक्ता साची ।

पिलें जेवीं वाघिणीचीं । अंगावर खेळती तिच्या ॥५॥

तुम्हां पाहून देवराया । लक्ष्मी न धजे पुढें यावया ।

ऐशा स्थितींत लागला पाया । भक्त तुझा नरहरे ॥६॥

तूं भक्तवत्सल लक्ष्मीकांत । ऐसें सांगत आले संत ।

पुरविशी भक्‍तमनोरथ । नाहीं न त्यासी म्हणसी कदा ॥७॥

त्या आपुल्या ब्रीदासी । जाग आतां हृषीकेशी ।

दासगणू लागला पायांसी । अभय असूं दे पांडुरंगा ॥८॥

गजाननाचे परम भक्त । होते कांहीं अकोल्यांत ।

तयाचीया सदनाप्रत । हमेशा यावें समर्थांनीं ॥९॥

चापडगांवचे बापु कृष्ण । खटाऊ शेटचें कुटुंब जाण ।

गोडू लालाचा नंदन । बच्चुलाल नाम ज्याचें ॥१०॥

जीजीबाई पंडित । आणीकही होते बहुत ।

त्यांचीं नांवें तुम्हांप्रत । किती सांगूं विबुध हो ॥११॥

एके वेळीं अकोल्यांत । आले गजानन स्वामी समर्थ ।

खटाऊच्या गिरणींत । मुक्काम त्यानें ठेविला ॥१२॥

एक भक्त मलकापुरीं । विष्णूसा नामें निर्धारी ।

त्याच्या वाटलें अंतरीं । समर्थ आणावें मलकापुरा ॥१३॥

त्यानें आमंत्रणाचा वशिला । भास्कराच्या द्वारें लाविला ।

हाच भास्कर होता झाला । समाधिस्थ अडगांवीं ॥१४॥

तो त्या वेळीं होता जवळ । करी कारभार अंगें सकळ ।

विष्णूसाला होतें बळ । याच भास्कर पाटलाचें ॥१५॥

भास्कर म्हणे मलकापुरीं । चला समर्था लवकरी ।

भक्त विष्णूसाच्या घरीं । बोलावण्यास आला तो ॥१६॥

मनोरथ येथील भक्तांचे । तुम्हीं पुरविले असती साचे ।

आतां मलकापुरीचे । लोक वाट पहाती ॥१७॥

तईं समर्थ म्हणाले भास्करा । सध्यांच मी मलकापुरा ।

येत नाहीं जाण खरा । तूं आग्रह करुं नको ॥१८॥

फार आग्रह करशील । तरी फजीत पावशील ।

याचा विचार करी खोल । मी न बोललों कांहीं तरी ॥१९॥

दोरीसी दिधल्या फार ताण । ती मध्येंच तुटतसे जाण ।

मी न हलणार येथून । तूं या फंदांत पडूं नको ॥२०॥

भास्कर बोले त्यावरी । कांहीं असो मलकापुरीं ।

चला विष्णूसाचे घरीं । हीच विनंति गुरुराया ! ॥२१॥

मी तुमचा लाडका । मसी धक्का देऊं नका ।

मी भरंवसा दिला देखा । तुम्हां घेऊनि येण्याचा ॥२२॥

ती प्रतिज्ञा माझी पुरी । तुम्हीं करावी आज खरी ।

चला आतां स्टेशनावरी । गाडींत बसायाकारणें ॥२३॥

ऐसा आग्रह करुन । घेऊन आला गजानन ।

मलकापुराकारण । न्यावयासी श्रोते हो ! ॥२४॥

भास्करानें विनवणी । स्टेशनमास्तरा करोनी ।

बारा जणांचा डबा त्यांनीं । खाली करविला संतास्तव ॥२५॥

महाराज तैसेंच बैसले । ते न कांहीं बोलले ।

जागेवरुन नाहीं उठले । गाडी सुटेपर्यंत ॥२६॥

तों गाडी सुटण्याचा । घंटा झाला अखेरीचा ।

डोळा चुकवून भास्कराचा । लीला केली ऐशा रीतीं ॥२७॥

जो डबा मोकळा केला । तो त्यांनीं सोडून दिला ।

योगीराज जाऊन शिरला । बायकांच्या डब्यामध्यें ॥२८॥

आधींच मूर्ति दिगंबर । स्त्रिया घाबरल्या असती फार ।

त्यांनीं वर्दी अखेर । दिली असे पोलिसाला ॥२९॥

पोलिसाचा अधिकारी । तेथें आला सत्वरीं ।

महाराजाला धरुन करीं । खालीं ओढूं लागला ॥३०॥

अरे वेडया नंग्या पीरा । अक्कल कैसी तुज ना जरा ।

बायकांच्या डब्यांत खरा । येऊन कैसा बैसलास ? ॥३१॥

हिसडा देऊन त्याच्या हाता । तेथेंच बसले तत्त्वतां ।

अधिकार्‍याची भीति चित्ता । मुळीं न त्यांच्या वाटली ॥३२॥

मग तो अधिकारी भला । स्टेशन मास्तराकडे गेला ।

म्हणे डब्यापासीं आतां चला । बायकाच्या माझ्यासवें ॥३३॥

दोघे डब्याजवळ आले । तों मास्तरानें पाहिलें ।

योगीराज बसलेले । बायकांच्या डब्यांत ॥३४॥

मास्तर पोलिसाच्या अधिकार्‍याला । ऐशा रीतीं बोलला ।

तुम्ही जाऊं द्यावें याला । याच डब्यांत बसून ॥३५॥

हा आहे संत थोर । चालता बोलता ईश्वर ।

याच्या हातें न होणार । गुन्हा तो केव्हांही ॥३६॥

तें ऐकून अधिकारी । बोलता झाला ऐशापरी ।

मी दिली आहे तार खरी । येविषयीं वरिष्ठाला ॥३७॥

आतां माझ्या हातांत । कांहीं न राहिलें यत्किंचित ।

मीं वर्दी दिली तुम्हांप्रत । तुम्ही वाटेल तें करा ॥३८॥

स्टेशनमास्तरांनीं । आपली टोपी काढूनी ।

बहु आदर दाखवोनी । विनंती केली महाराजा ! ॥३९॥

तुम्हीं खालीं उतरावें । माझें एवढें ऐकावें ।

कायद्याचें आणावें । प्रयोजन आपुल्या मानसीं ॥४०॥

महाराज उतरले खालतीं । पुढें खटला भरला त्यांचेवरती ।

कायद्याप्रमाणें निश्चिती । जठार साहेबासमोर ॥४१॥

त्यांनीं फिर्याद घेतली । त्याची तारीख नेमली ।

शेगांवावरती भली । चौकाशीची श्रोते हो ! ॥४२॥

बापुसाहेब जठार । आले शेगांवाच्यावर ।

डाक बंगल्यांत झाले स्थिर । करण्या चौकशी खटल्याची ॥४३॥

व्यकंटराव देसाई । अकोल्याचे होते पाही ।

तेही आले ते ठाईं । कांहीं कामानिमित्त ॥४४॥

महाराजांच्या खटल्याची । गांवीं पुकार झाली साचि ।

म्हणून मंडळी शेगांवाची । फार मिळाली बंगल्यावर ॥४५॥

तैं देसाई म्हणती जठरास । आज कोणता खटला विशेष ।

तुम्हांपुढें आहे खास । म्हणून मिळाले लोक हे ॥४६॥

जठार म्हणाले त्यातें । याचें कारण तुम्हांतें ।

कैसें न कळलें ? वाटतें । हेंच मला आश्चर्य ! ॥४७॥

तुमचे स्वामी गजानन । नंगे फिरती म्हणून ।

पोलिसांनीं भरुन । हा खटला पाठविला ॥४८॥

त्या खटल्याची चौकशी । होणार आहे आज दिवशीं ।

म्हणून वाटतें ऐसें मसी । लोक हे जमले असावेत ॥४९॥

हें ऐकतां भाषण । व्यकंटराव झाले खिन्न ।

बोलते झाले कर जोडून । खटला हा न चालवावा ॥५०॥

श्रीगजानन साधूची। योग्यता आहे थोर साची ।

मी मूर्ति भगवंताची । आहे पाहा प्रत्यक्ष ॥५१॥

तो विदेही पुरुष जाणा । बंधन त्याला कशाचें ना ।

तो योग्यांचा योगीराणा । वंदनीय अवघ्यांतें ॥५२॥

खटला भरला हीच केली । पोलिसांनीं चूक भली ।

ती पाहिजे दुरुस्त झाली । आज आपुल्या करानें ॥५३॥

जठार म्हणती वकिलाला । तुम्ही जाणतां कायद्याला ।

याचा पाहिजे होता केला । विचार तो पोलिसांनीं ॥५४॥

कारकुना म्हणती बोलावणें । धाडा गजाननाकारणें।

तें ऐकून एक त्यानें । जवान पोलिस पाठविला ॥५५॥

तो येऊन समर्थासी । म्हणे चला आतां कचेरीसी ।

अधिकार्‍यानें तुम्हांसी । मज धाडिलें बोलावण्या ॥५६॥

बर्‍या बोलानें चलावें । फजितीस ना करुन घ्यावें ।

ना तरी मला लागेल न्यावें । तुमच्या हाता धरुन ॥५७॥

तईं वदले गजानन । आम्ही न उठूं येथून ।

तुझें पहातों शिपाईपण । ये धरीं माझ्या करा ॥५८॥

शिपायाचा हात धरिला । तो ना सुटे किमपि त्याला ।

रक्तप्रवाह बंद झाला । त्या दाबाच्या योगानें ॥५९॥

हातासी लागली कळ । जीव झाला व्याकुळ ।

करुं लागला तळमळ । शिपाई तो त्याच ठाईं ॥६०॥

शिपायासी वेळ झाला । म्हणून पाठविलें वकिलाला ।

त्या व्यंकटराव देसायाला । समर्थासी आणावया ॥६१॥

जठार म्हणती तुम्हीं जावें । समर्थासी घेऊन यावें ।

लोकांसी न जमूं द्यावें । बंगल्याभोंवतीं निरर्थक ॥६२॥

इतक्यांत आला समाचार । पोलिसाचा धरला कर ।

बसविला एक्या जागेवर । महाराजांनीं सहज लीलें ॥६३॥

मग देसाई तेथें आले । त्यांच्या भक्तासी बोलले ।

या वेळीं नेसविलें । पाहिजे समर्थां धोतर ॥६४॥

ऐसी सल्ला मिळतांक्षणीं । धोतर नेसविलें भक्तांनीं ।

तें टाकिलें सोडोनी । समर्थांनीं रस्त्यांत ॥६५॥

गेले नागवे कचेरीस । सवें होतां भास्करशिष्य ।

जठारांनीं पाहतां त्यास । दिली खुर्ची बसावया ॥६६॥

या महाराज बसा येथ । तुम्ही नागवे गांवांत ।

कां फिरतां सदोदित । हें कांहीं बरें नव्हे ॥६७॥

नागवें फिरणें हाच गुन्हा । कायद्यांनीं ठरविला जाणा ।

म्हणून विनंति आपणा । द्या हें सोडून नंगेपण ॥६८॥

ऐसें जठारांचें भाषण । घेतलें स्वामींनीं ऐकून ।

आणि केलें हास्य वदन । उत्तर त्यासी द्यावया ॥६९॥

तुला काय करणें यासीं । चिलीम भरावी वेगेंसी ।

उगीच नसत्या गोष्टीशीं । महत्त्व न यावें निरर्थक ॥७०॥

तें ऐकतां भाषण । जठार गेले विरघळोन ।

जनरीतीचें याला भान । मुळींच नाहीं राहिलें ॥७१॥

हा वृषभदेव भागवतीचा । किंवा शुकाचार्य साचा ।

किंवा वामदेवाचा । हा दुसरा अवतार ॥७२॥

हा निजानंदीं सदा रत । खचित आहे जीनन्मुक्त ।

नये लावितां याप्रत । गुन्हा विचारें केव्हांही ॥७३॥

जेवीं अग्नीचा अग्नीपणा । अग्नि सोडीत नसे जाणा ।

परी अग्निहोत्र्यांना । कुंडांत ठेवणें भाग त्यासी ॥७४॥

अग्निदेव म्हणोन । ठेविल्या कुंडावांचून ।

तो करील दग्ध सदन । हा दोष त्याचा नसे ॥७५॥

तैसें याचें नागवेपण । आहे अग्निचे समान ।

म्हणून याचा शिष्यगण । आहे अपराधी येविषयीं ॥७६॥

वस्त्ररुपी कुंडाठायीं । जरी हा ठेविला असतां पाही ।

तरी हरकत नव्हती कांहीं । सर्वांस सुखद होतें तें ॥७७॥

ऐसा विचार पूर्ण केला । जठरांनीं चित्तीं भला ।

आणि हुकूम फर्माविला । त्यांनीं पुढीलप्रमाणें ॥७८॥

महाराज मूळचे जीवन्मुक्त । त्या ठेवणें व्यवस्थित ।

भास्कराचें काम सत्य । होतें न तें केलें त्यांनीं ॥७९॥

म्हणून मीं भास्कराला । पांच रुपये दंड केला ।

ऐसा खटल्याचा निकाल झाला । जठारापुढें शेगांवीं ॥८०॥

समर्थ म्हणाले भास्करासी । पुन्हा ऐशा आग्रहासी ।

करशील कां सांग मशीं । निज फजिती करुन घ्याया ? ॥८१॥

भास्कर कांहीं न बोलला । मौन धरुन राहिला ।

तेथोन मंडळींनीं केला । ऐशा प्रकारें विचार ॥८२॥

समर्थासी अग्निरथीं । न बसवा येथून कल्पांतीं ।

विनाकारण कटकटी होती । तें कांहीं बरें नव्हे ॥८३॥

हा क्रम कित्येक दिवस । चालला असे शेगांवास ।

भक्त बैलाच्या गाडीस । बसवूं लागले महाराजा ॥८४॥

या रीतीं अकोल्यासी । आले एकदां पुण्यराशी ।

बापुरावाच्या सदनासी । जाऊनियां उतरले ॥८५॥

याच वेळीं यवन जातीचा । साधु महताबशा नांवाचा ।

होता कुरुम गांवीं साचा । मूर्तिजापुरा सन्निध ॥८६॥

त्यानें बापुरावाप्रती । सांगितलें होतें ऐशा रीतीं ।

जेव्हां समर्थ अकोल्यास येती । तेव्हां आम्हां कळवावें ॥८७॥

अकोल्यांत आल्यावर । श्रीगजानन साधुवर ।

बापुरावानें सत्वर । मनुष्य धाडिला कुरुमासी ॥८८॥

तों ऐशा रीतीं घडून आलें । महातबशा येण्या निघाले ।

अकोल्यास याया भले । समर्थासी भेटावया ॥८९॥

अकोल्याचा मनुष्य । मध्यें भेटला रस्त्यास ।

जो आला होता न्यावयास । महताबशाकारणें ॥९०॥

तो मनुष्य भेटतांक्षणीं । कीं पुसूं लागले मधुरवचनीं ।

त्या मनुष्यालागुनी । महताबशा श्रोते हो ! ॥९१॥

तूं न जावें कुरुमाला । बैस आमच्या गाडीला ।

आपण जाऊं स्टेशनाला । मीच आहे महताबशा ॥९२॥

पाहा संत आल्याचें वर्तमान । कळलें संतालागून ।

कोणी न सांगतां जाण । त्रिकालज्ञ ते खरोखरी ॥९३॥

महताबशाच्या संगातें । दोन चार यवन होते ।

अवघे येऊन सदनातें । उतरले बापुरावाच्या ॥९४॥

दुसरे दिवशीं प्रातःकाळा । महताबशा होता जेथें बसला ।

महाराज आले तया स्थळा । निजलीलें करुन ॥९५॥

महताबशाचे धरुन केंस । समर्थांनीं ताडिलें त्यास ।

त्या ताडण्याचा उद्देश । हाच होता विबुध हो ! ॥९६॥

यवनजातींत जन्मून । कांहीं न केला उपयोग जाण ।

यवनाचें आंडदांडपण । नाहीं अजून गेलें रे ॥९७॥

या आडदांडपणांनीं । तत्त्वघात होईल जाणी ।

मृत्युलोकींचे अवघे प्राणी । चिंताग्रस्त होतील ॥९८॥

तुझें महताब आहे नांव । त्याची काय आठवण ठेव ।

दोषरुपी तमा वाव । तुझ्यापुढें मिळूं नये ॥९९॥

हा द्वेषरुपी अंधार । वाढत चालला वरचेवर ।

याची नाहीं तुला खबर । म्हणून तुजला ताडिलें ॥१००॥

ऐसा मिळतां इशारा । महताबशातें तोषला खरा ।

साधूच साधूच्या अंतरा । जाणताती निःसंशय ॥१॥

जेव्हां महताबशा तें ताडिलें । तईं संगतीचे यवन भले ।

कावरेबावरे होते झाले । तो प्रकार पाहून ॥२॥

महताबशा बोलला त्यासी । तुम्ही न राहावें । आम्हांपासीं ।

जावें निघून कुरुमासी । हेंच आहे उत्तम ॥३॥

शेख कडू शिवाय जाण । गेले चौघे निघून ।

तो द्यावयासी आमंत्रण । बच्चुलाल पातला ॥४॥

म्हणे उद्यां दयाघना ! । यावें तुम्हीं भोजना ।

या दासाचिया सदना । हीच आहे विनंति ॥५॥

दुसरे दिवशीं तांग्यांत । बसवूनी समर्थाप्रत ।

मोठया थाटांनीं मिरवीत । निज सदना आणिलें ॥६॥

परी समर्थ तांग्याखालीं । उतरले नाहींत मुळीं ।

तेणें मंडळी चिंतावली । म्हणे कां ना उतरती हे ॥७॥

तसाच तांगा नेला परत । बापुरावाच्या सदनाप्रत ।

मंडळी पडली घोटाळ्यांत । समर्थें ऐसें कां केलें ? ॥८॥

काल आमंत्रण घेतलें । आज तांग्याखालीं न उतरले ।

याचें कारण शोधिते झाले । आपापल्या बुद्धीनें ॥९॥

त्यांत होता एक धूर्त । तो बोलला अवघ्यांप्रत ।

मला समजलें इंगित । या गोष्टीचें ये वेळां ॥११०॥

महताबशाला वगळीलें । म्हणून महाराज नाहीं उतरले ।

भोजनाचें कां न केलें । महताबशाला आमंत्रण ॥११॥

आतां घेऊन दोघांसी । बसून एका तांग्यासी ।

म्हणजे ते निश्चयेंसी । उभयतांही येतील ॥१२॥

तेंच वाक्य खरें झालें । दोघांलाही मिरवीत नेलें ।

महताबशाला उतरविलें । मंदिराजवळील थेटरांत ॥१३॥

श्रीरामाच्या मंदिरीं । गजाननाची उतरली स्वारी ।

परी तेही गेले अखेरी । उठोनियां थेटरांत ॥१४॥

अवघ्यांचीं झालीं भोजनें । मग महताबशा लोकांस म्हणे ।

मला तुम्ही तिकिट देणें । पंजाबचें काढून ॥१५॥

तैं शेख कडू बोलला । त्या महताबशा फकिराला ।

तुम्ही कुरुमच्या मशीदीला । टाकून कैसें जातां हो ? ॥१६॥

ती मशीद बांधून । पंजाबाशीं जावें आपण ।

काम अर्धें टाकून । जाणें उचित नसे तुम्हां ॥१७॥

महताब शेख कडूशीं । बोलता झाला प्रेमेशीं ।

आग्रह करुं नका मशी । ये वेळीं निरर्थक ॥१८॥

गजाननाचा हुकूम झाला । मजसी पंजाबांत जाण्याला ।

आतां एक क्षणही या स्थळा । मी न राहूं शके हो ॥१९॥

समर्थाच्या कृपेंकरुन । मशिदीचें काम पूर्ण ।

होईल हें माझें वचन । सत्य तुम्ही मानावें ॥१२०॥

धर्माविषयीं द्वैत । संताठाईं नसतें सत्य ।

तें अवघ्यां धर्माप्रत । समसमान मानिती ॥२१॥

खुळें देऊळ मशिदीची । तुम्ही नका वाढवूं साची ।

ती वाढतां दोघांची । आहे हानि होणार ॥२२॥

सामान देऊळ मशिदीचें । एकची आहे साचें ।

आकारानें भिन्नत्व त्याचें । मानून भांडूं नये हो ॥२३॥

यवन तेवढा खुदाचा । आणि हिंदु काय भूताचा ? ।

पोक्त विचार करा याचा । मनुष्यपण टिकवावया ॥२४॥

तरीच होईल कल्याण । हिंदु आणि मुसलमान ।

हीं एकाच देवापासून । निर्माण असती जाहले ॥२५॥

धर्म बापा ज्याचा त्यांनीं । प्रिय मानावा प्राणाहूनी ।

परी विधर्म्यांच्या ठिकाणीं । अलोट प्रेम धरावें ॥२६॥

हें न झालें जोंवरी । सौख्य लांब तोंवरी ।

जा मशीद होईल पुरी । गजाननाच्या कृपेनें ॥२७॥

महताबशा निघून गेले । पुनः न इकडे परत आले ।

या गोष्टीचें पाहिजे केलें । मनन हिंदुयवनांनीं ॥२८॥

पाहा महताबशाला जरी । ताडिते झाले साक्षात्कारी ।

परी द्वेष नव्हता अंतरीं । प्रेम अलोट होतें हो ॥२९॥

शाहालागीं घेतल्या । विना । भोजना न गेला योगीराणा ।

हे मुद्दे मनीं आणा । या गोष्टींचे श्रोते हो ! ॥१३०॥

असो या बापुरावाची । कांता एक होती साची ।

तिला भानामतीची । बाधा होती विबुध हो ! ॥३१॥

मळवट यावा घटकेंत । घटकेमाजीं कंठीं तात ।

घटकेमाजीं वस्त्रांप्रत । अग्नी तो लागावा ॥३२॥

बिब्याच्या पाठीवर । फुल्या याव्या अपरंपार ।

कधीं दांडीवरील चीर । जळून जावें अकस्मात ॥३३॥

या भानामतीच्या त्रासांनीं । ती बापुरावाची कामिनी ।

क्षीण गेली होवोनी । अन्नपाणी न रुचे तिला ॥३४॥

भानामती काढण्याला । बापुरावें जाणत्याला ।

आणले बाहून अकोल्याला । परी न झाला उपयोग ॥३५॥

खर्चहि झाला अतोनात । गुण न आला किंचित ।

अखेर त्यानें जोडिले हात । श्रीगजाननस्वामीला ॥३६॥

महाराज माझ्या कुटुंबाला । भानामतीचा त्रास झाला ।

केले नाना उपायाला । आतां मात्र कंटाळलों ॥३७॥

तुझीं पाउलें माझ्या घरा । आज लागलीं गुरुवरा ! ।

तेथेंच कां आसरा । भानामतीस मिळावा ? ॥३८॥

ज्या दरींत पंचानन । बसला आहे येऊन ।

तेथेंच कां ओरडून । दिमाख दाखवावा कोल्ह्यांनीं ॥३९॥

जेथें कस्तुरी दरवळली । तेथेंच कां हो रहावी भली ।

गुरुराया ही ओंगळी । घाण भानामतीची ॥१४०॥

ऐसी विनंती ऐकून । गजाननांनीं अवलोकन ।

केलें निजकृपें करुन । बापुराव कांतेला ॥४१॥

त्यायोगें श्रोते तिची । भानामती निमाली साची ।

नाहीं किंमत माकडाची । सिंहाचिया पुढें हो ॥४२॥

असो एकदां फिरत फिरत । महाराज आले आकोटांत ।

नरसिंगजीला भेटण्याप्रत । बंधु आपला म्हणोनी ॥४३॥

त्याच्या मठाशेजारीं । एक विहीर होती खरी ।

जाऊन त्या विहिरीवरी । बसले गजाननमहाराज ॥४४॥

पाय आंत सोडिले । डोकावून पाहूं लागले ।

आंतील जलालागीं भले । वरच्यावरी श्रोते हो ॥४५॥

पाहून त्यांची ऐशी कृति । लोक साशंक झाले चित्तीं ।

नरसिंग महाराज विचारती । अरे हें काय करतोस ! ॥४६॥

गोदा यमुना भागीरथी । तुम्हांसाठीं येथें असती ।

आणखी तीर्थें आहेत किती । हें पाहातों डोकावून ॥४७॥

तुला त्यांचें घडतें स्नान । मी कां राहूं तसाच जाण ! ।

या तीर्थांनीं मला स्नान । आज येऊन घालावें ॥४८॥

त्यांनीं स्नान घातल्याविना । मी न येथून हले जाणा ।

ऐशा ऐकून भाषणा । कैक म्हणाले या रीतीं ॥४९॥

खरोखरी हा आहे पिसा । शेगांव नादीं लागला कैसा ! ।

जरा थांबा येथेंच बसा । काय करी हा पाहुं पुढें ॥१५०॥

तों विहिरींतील जलाप्रत । उकळ्या उठल्या अगणित ।

श्रोते एका निमिषांत । विहीर भरली पाण्यानें ॥५१॥

हजारों कारंज्याच्या परी । गजाननाच्या अंगावरी ।

वर्षूं लागले पहा वारी । त्या विहिरीचें तेधवां ॥५२॥

लोकां म्हणती गजानन । या रे स्नानालागून ।

नाहीं उरलें प्रयोजन । विहिरीमाजीं उतरण्याचें ॥५३॥

गंगा यमुना गोदावरी । वरता आली आहे खरी ।

स्नान साधा ये अवसरीं । या पुण्य सरितेचें ॥५४॥

भाविकांनीं केलें स्नान । निंदकांनीं खालीं मान ।

घातली तो पाहून । प्रकार त्या पाण्याचा ॥५५॥

संत जें जें आणती मनीं । तें तें पुरवी चक्रपाणी।

त्यांच्या वाणीलागुनी। असत्यता न दे परमात्मा ॥५६॥

स्नान होतां समर्थ उठले । पाणी पहिल्यापरि झालें ।

विहिरीच्या त्या तळास गेलें । उकळ्या बंद जाहल्या ॥५७॥

नरसिंगजीसी भेटून । निघून गेले दयाघन ।

शेगांवासी बैसून । मनोवेगाच्या वारुवरी ॥५८॥

स्वस्ति श्रीदासगणूविरचित । हा गजाननविजय नामें ग्रंथ ।

तारक होवो भवाब्धींत । भाविक भक्तांकारणें ॥१५९॥

शुभं भवतु । श्रीहरिहरार्पणमस्तु ॥

॥ इति सप्तदशोऽध्यायः समाप्तः ॥ <poem>


हे साहित्य भारतात तयार झालेले असून ते आता प्रताधिकार मुक्त झाले आहे. भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७ नुसार भारतीय साहित्यिकाच्या मृत्युनंतर ६० वर्षांनी त्याचे साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. त्यानुसार १ जानेवारी १९५६ पूर्वीचे अशा लेखकांचे सर्व साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते.

[[‎]]