झाडू कामगार साहित्यिक
जुलै २००४ ची गोष्ट. माजी महापौर भिकशेठ पाटील विजय शिंदे यांना घेऊन माझ्याकडे आले नि म्हणाले, “हे विजय शिंदे, म्युनिसिपालटीमध्ये झाडू कामगार आहेत. शाहू महाराजांच्या आरक्षण शताब्दिच्या निमित्ताने त्यांनी ‘शाहूराजे' हे खंडकाव्य, पोवाडारुपी जीवनपट लिहिला आहे. त्याचं प्रकाशन तुमच्या हस्ते नि शाहू महाराजांच्या अध्यक्षतेखाली करायचे आहे. पत्रिका छापतो. तुम्ही यायचं.' मी क्षणभर भांबावूनच गेलो. एक झाडू कामगार खंडकाव्य लिहितो, यावर माझा विश्वासच बसेना. उगीच मनात विचार आला, खंडकाव्य शिकविणारे किती प्राध्यापक (माझ्यासह) खंडकाव्य लिहू शकतील?
झाडू कामगार असलेल्या विजय शिंदे यांची नंतर मला जी माहिती मिळाली, ती थक्क करणारी होती. ते मूळचे नांद्रयाचे. शिक्षण म्हणाल तर अवघे सहावी नापास. गेली पंचवीस वर्षे कोल्हापूर महानगरपालिकेत झाडू कामगार म्हणून आपले काम इमानेइतबारे करतात. आजवर त्यांनी एकदोन नव्हे, तर चक्क सतरा पुस्तके लिहून प्रकाशित केलीत. यातील बरीच प्रकाशन त्यांनी पदरमोड करून केलीत. रंकाळ्यासमोर भाड्याच्या घरात राहणारे विजय शिंदे कुटुंबवत्सल गृहस्थ, पदरात मुलगी असूनही साहित्यावर प्रेम इतकं की आलेल्या प्रत्येक पैशावर ते साहित्याचा पहिला अधिकार मानतात. अनेक भाषणे, पुस्तक प्रकाशन समारंभात वळचणीत बसून श्रवणसाधना करणारे विजय शिंदे नंतर मी कितीदा तरी पाहिले आहेत. काही न लिहिता पहिल्या रांगेत बसणाऱ्या सुशिक्षितांच्या पार्श्वभूमीवर विजय शिंदे यांचं मागं तुरकून बसणं अधिक शालीन वाटत आलं आहे.त्यांनी गद्य, पद्य दोन्ही लिहिलं तरी त्यांचा मूळ पिंड कवीचा.
