さ家 गांव-गाडा. आणणारा, गोळा करणारा; असे चौगुला व चौधरी ह्यांचे मूळ अर्थ असावेत. चौगुल्याला चौ-लगो असेंही म्हणतात. पूर्व खानदेशांत कीं, चोपडें म्हणजे चौपाड, चोहीकडून पहाड, चारी बाजूला डोंगर; किंवा चैी-पाडा म्हणजे अनेक वाड्या असलेला गांव.रा. भारदे म्हणतात का? चौगुला हा शब्द चौकुल ह्या शब्दापासून निघाला. असो. पाट्लाम" चौगुला व इतर जातकामगार ह्यांची नेमणूक पहिल्या पहिल्यानें लोक नियुक्त असावी. पुढ़ें जसजसे संख्येनें लोक वाढत गेले व दूरदूर " गेले, तसतसे त्यांचें एकमेकांतील दळणवळण कमी होत जाऊन "' कामगारांची निवड करणें कठीण पडत गेलें. कामगारांच्थ :- जांनीं बजावलेल्या कामगिरीबद्दल कृतज्ञता, त्यांच्या घरंदा":ं आदर, · शुद्ध बीजा पोटीं फळे रसाळ गोमटीं ? निपजतात *" श्रद्धा, आणि नवीनाबद्दल दचका व त्याची দ্রাসায়নিষ্টা কন্যাস্ত্র कामांतील घोंटाळा व त्रास इत्यादि भावनांमुळे जातकामगार करून टाकावेत असें लोकांना वाटलें असावें; आणि त्यांनी "" गारांच्या कुळव्या ठरविल्या असाव्या. राजाच्या मार्गे त्याचा यु’!" प्रमाणें सर्व प्रकारचे अधिकार व कॉमें वंशपरंपरेनें वालवा , मार्ग लोकांना राजमार्गे वाटला आणि जातकामगार वतनदा' ' बसले. जातपाटलांचीं मुख्य कामें म्हटलीं म्हणजे जातीच्या. रांशों बोलणें करणें, जातपंचाईत बोलावणें, आणि নিদ্ৰস্থান 可 घेऊन जातीचे तंटे (निवडणें व अपराध्यार्स शासन करणं. ' पंचांपुढें येणा-या बसेड्यात 'नाटल्याबाटल्याच्या 'खटल्या. मेकांचा दुवा बहुशः घराला किंवा वळ्हईला आग लावून नेणें कुरापतीचें दुसरें प्रमुख कारण एकानें दुस-याची बायका g可甲下
