पान:Shri Eknathi Bhagwat Marathi.djvu/693

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

अध्याय पचविसावा. ६७१ ज्यासी प्रिया आवडे चित्तीं। तो जाण निश्चिती राजसू ॥ २६ ॥ जेव्हां सत्व रज दोनी गुण । जिणोनि तम पाढे पूर्ण । ते काळींचे पुरुपलक्षण । स्वये नारायण सांगत ॥ २७ ॥ पदा अबेदन सब तमो 'मूठ लप जदम् । युज्येन शोकमोहाभ्या निद्रया हिंसयाशया ॥ १५॥ रज सत्व करूनि गूढ । जे तमोगुण होय रूंढ । तै तो पुरुपातें सदृढ । करी जडमूह अतिस्तब्ध ॥ २८ ॥ विश्वासुनि बाँडेकोडें । जै परद्रव्य चुडवणे पडे । कां परंदारागमन घडे । ते तेणे वाढे तमोगुण ॥ २९॥ स्वमुखें परापेवाद बोलणे । स्वयें साधुनिंदा करणे। सतसजनां द्वेपणे । ते तमाचे ठाणे अनिवार ॥ २३० ॥ धुईचेनि आलेपणे । पडे सूर्यासी झाकणें । तेवीं विवेकाचे जिणे । तमोगुणे ग्रासिजे ॥३१॥ सत्वगुण प्रकाशक । रज प्रवृत्तिप्रवर्तक । दोनीतें गिळूनि देख । तमाचे आधिक्य अधर्म चाहे ॥ ३२॥ करिता पूग्याचें हेळण । साधूचे देखता दोपगुण । तेणे खवळला तमोगुण । त्याचे स्वरूप पूर्ण तें ऐक ॥ ३३ ॥ तमोगुण वाढल्या प्रौढ । स्फतिमात्र होय मूद । लयो उपजपोनि दृढ । करी जड जीवातें ॥ ३४ ॥ कार्याकार्यविवेकज्ञान । ते स्फूर्ति अध होय पूर्ण । या नाव गा मूटपण । ऐक चिह लयाचें ॥ ३५ ॥ जागृतीमाजी असता चित्त । अर्थ स्वार्थ परमार्थ । काही स्फुरेना कृत्याकृत्य । यो निश्चित या नाव ॥ ३६ ।। समस्ताही इद्रियवृत्ती अनुद्यम स्तब्धगती। निशेष लोपे ज्ञानशकी । जडत्वप्राप्ती या नाव ।। ३७ ॥ मूढत्वें पावे शोक दुःख । जडत्वे मिथ्या मोह देस। मोहास्तव होय पातक । अतिअविवेक अधर्मी ॥ ३८ ॥ ऐक लयाचे कौतुक । अहोरान निद्रा अधिक । निद्रेवेगळे ब्रह्मसुख । नावड़े देख तामसा ।। ३९ ।। पूर्ण वाढल्या तमोगुण । ऐसें होय पुरुपलक्षण । चाढल्या सत्यादि गुण | फळ कोण ते हरि सागे ॥२४० ॥ __ यदा चिस प्रीदेत इन्द्रियाणा च निर्वृति । देहेऽमय मनोसा तासय सिद्धि मरपदम् ॥ १६ ॥ वाढलिया सत्वगुण । चित्त सदा सुप्रसन्न । कामक्रोधलोभाचे स्फुरण । सर्वथा जाण स्फरेना ॥४१॥ जे चित्त वर्णचणी विषयालागीं । ते उदास होय विपयभोगी । विषय आदळताही अगीं । ते विषयसगी विगुंतेना ।। ४२ ॥ जेवीं जळामाजीं जळस्थ । पद्मिणी पत्र अळी अलिप्त । तेनी विषयामाजी चित्त । विषयातीत मदोधे ॥ ४३ ।। सदा मरणभय देहासी । ते मरण आलिया देहापाशीं । भय नुपजे सात्विकासी। भावे मत्पदासी विनटले ॥४४॥ जयवरी भासे मीतूंपण । तंवरी अवश्य वापी मरण । सात्विक मत्पदी अभिन। यालागी मरणभय त्या नाहीं ॥ ४ ॥ सात्विक मत्पदी अनन्य कारण । यालागी वाघीना जन्ममरण या स्थिती वर्तवी सत्वगुण | आता ऐक लक्षण रजाचें ॥४६॥ निकुपन क्रियया चापीरनितिश घेतमाम् । गानाम्बास्थ्य मनो प्रान्त रज एशिमय 10॥ खरळलिया रजोगुण । विपयचिता अतिदारुण । कमद्रियों कियाभरण । नाना परीचे जाण उपपादी ॥४७॥ शरीर असताही स्वस्थ । मन चिंतातुर अतिधात । बाढवितां १ गूढ २ प्रमळ ३ अनेक आयडींनी ४परलीसग दुसन्याचे दोष ६धुक्याच्या नीय उप पाटेत तर करावयाला लागणारा विकार, अपमान काय कोगत व भकार्य होगा यांच्या विचारान भकार्य योगवे यांच्या विचाराचे इशान होते है. मा १० लय आवरणमा, जागृतीमर्य भगनहीं अर्थ, वाई य परमाय नपुरले दियव्यासच होने घशानराचीचा लोप होणे याचे भाव जहत्व १३ वाचस्प पान स्थिर राहिला १३मटकर्त, धांवत १४ जिले असतो १५ सिटमा १६फियांचा भसचार, गार, किपारमांचा भार, - --- - -