पान:Ganitachya sopya wata.pdf/58

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे



लहान आहे म्हणून ल. सा. वि. = 30.

इथे आपण काय केलं पहा - 6 व 15 यांचे विभाज्य तपासून दोघांच्याही विभाज्यांपैकी जे कॉमन (साधारण) विभाज्य आहेत, त्यापैकी सर्वात लहान विभाज्य घेतला तोच ल.सा.वि. आहे.

आता म.सा.वि. काढू. यावेळी 6 व 15 या दोन्ही संख्यांचे विभाजक तपासायचे.

6 चे विभाजक 1, 2, 3, 6 (यांनी 6 ला पूर्ण भाग जातो)

15 चे विभाजक 1, 3, 5, 15 (यांनी 15 ला पूर्ण भाग जातो)

आता दोघांचेही कॉमन (साधारण) विभाजक 1 व 3 आहेत त्यापैकी 3 हा सर्वात मोठा आहे.

म्हणून म. सा. वि. = 3.

आणखी एक असेच उदाहरण पाहू.

उदा. 12 व 16 यांचे ल.सा.वि. व म.सा.वि. काढा.

आधी ल.सा.वि. काढू.

12 चे विभाज्य : 12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96 इत्यादि

16 चे विभाज्य : 16, 32, 48, 64, 80, 96, 112 इत्यादि

∴ दोघांचेही साधारण विभाज्य हे 48, 96 व याहून मोठे असतील.

∴ ल. सा. वि. = 48

12 चे विभाजक : 1, 2, 3, 4, 6, 12

16 चे विभाजक : 1, 2, 4, 8, 16

यापैकी साधारण (कॉमन) विभाजक 1, 2, 4 हे आहेत.

यात 4 सर्वात मोठा

∴ म. सा. वि. = 4

आतां लक्षात ठेवा की 1 हा सर्वच पूर्णाकाचा विभाजक असतो.

वरील पद्धतीने लहान संख्यांचे लसावि मसावि काढणे सोपे असते पण मोठ्या संख्यांना हीच पद्धत वापरली तर फार वेळ लागतो. त्यासाठी एक दुसरी पद्धत वापरणे सोयीचे असते. प्रथम ज्या संख्यांचे लसावि किंवा मसावि काढायचे, त्या संख्यांचे मूळ अवयव पाडून घेतात. मूळ

५६
गणिताच्या सोप्या वाटा