पान:Ganitachya sopya wata.pdf/22

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे



अंश व छेद दोघांना 8 ने गुणलं तर 8/16 मिळतो, 9 ने गुणलं तर 9/18 हा अपूर्णांक मिळतो.

सोप्या गणितात हे गुणोत्तर प्रमाण सरळ दिलेलं असतं. जरा कठीण गणितात हे शोधावं लागतं. आधी सोपी व मग जरा कठीण अशी गुणोत्तर प्रमाणाची गणितं सोडवून पाहू या.

उदा० एका शाळेतील मुली व मुलगे यांचे गुणोत्तर प्रमाण 4/5 असे आहे. मुलींची संख्या 76 असेल तर मुलगे किती आहेत ?

मुलींची संख्या/मुलग्यांची संख्या = 4/5
आता मुलगे ‘क्ष आहेत असे मानू
4/5 = 76/क्ष
समीकरणाच्या दोन्ही बाजूंना 5क्ष ने गुणू
4/5 x 5 x क्ष = 76/क्ष x 5 x क्ष
∴ 4क्ष = 380
∴ क्ष = 95 ∴ मुलगे 95 आहेत.

या गणितात आपण कशाचा उपयोग केला हे पाहिलंत का ? मुली व मुलगे यांचे गुणोत्तर प्रमाण 4/5 असं आहे याचा व माहीत नसलेली संख्या क्ष आहे असे मानून एक समीकरण तयार केले व ते समीकरण सोडवून क्ष ची किंमत काढली. समप्रमाणात वाढणाच्या संख्यांची गणितं या पद्धतीने चटकन सोडविता येतात. आणखी एक उदाहरण पहा.

उदा० एका ऑफीसामधे टेबले व खुर्च्या यांचे प्रमाण 2/5असे आहे. खुर्च्या 260 आहेत तर टेबले किती ?

इथेही टेबलांची संख्या माहीत नाही ती ट आहे असे मानू मग टेबलांची संख्या व खुच्र्यांची संख्या यांचे गुणोत्तर प्रमाण /260असंही मिळतं व

२०
गणिताच्या सोप्या वाटा