"बाबा आमी शेरातून आलाव. परळी अंब्याकडचे हाव म्हणा की. आमी बी बोंबलू की तुमच गाऱ्हाणं. आंब्याच्या तहसिलीत जाऊन." प्रकाश बाबांच्या जरा जवळ सरकत बोलला.
लंगडा बाबा सांगू लागला.
"अरं या दगडवाडीत शंभरावर घरं हाईत. हितं धनगर, हटकर, वंजारी लोकांची वस्ती लई. दोन बामनाची, दोन मारवाड्याची कामापुरती घरं कस्सं. आन् पाचसात आमा देशमुखाची आन् मराठ्याची. पाऽऽर पल्याड दोन कोसावर लमाणतांडा हाय. तांडा नि वाडी मिळून हजार बाराशे माणसांची वस्ती होती. पन आता मातूर पन्नासेक घरांना कायमचं कुलूप लागलया. बामन, मारवाडी शेरात हालले आहेत. थोडे देसमुख, हटकर पुन्या, ममईकडे गेलेत कायमचे. सकरांत झाली की धनगरं सांगली साताऱ्याकड मेंढरं घेऊन जातात. ती दोन पाऊस झाल्यावरी येतात पन गेल्या दोन वरसात कोनी फिरकलं नाय. तांड्यात असतील दोन चार घर, आन वाडीत धाईस. त्यांतही आमच्यासारखी लंगडी, लुळी, पांगळी, म्हातारी माणसं आणि लेकुरवाळ्या नायतर वयस्क बाया बापड्या, गावात कोनी खरचलं तर खांदा द्याया चार माणसं शोधावी लागत्याल.
.....
बाकी तुमाले सांगून काय उपेग? आमचा अंकुश बी ग्येला की म्हाताऱ्या लंगड्या चुलत्याला मागं टाकून. वाडा आन् रान सांबाळाया बसवून. शंभर रूपये मातर दरमहा न चुकता पाठवतो. ...जरा हात देता का राजे हो. वाड्यात जाऊन बसतो. कस्सं?" श्रीनाथने हात देऊन उठवले कुबडी दिली.
"बाबा नाव सांगा ना. विचारू ना?" प्रकाशने उदास आवाजात विचारले. "नावात काय आहे राजा? कस्सं? … मी रामराव देशमुख. देसमुखी कवाच बुडाली. पडक्या गढयांची माती बी इकून खाल्ली. नावाचं 'देसमुख' कस्सं?" असं म्हणत बाबा हसले आणि कुबडीवर भार देत, लोंबता लुळा… लटका पाय सावरीत घराकडे निघाले.
'श्रीभैय्या पुढचं देवठाण, बांगरी करू नि माघारी फिरू. हे उजाड माळ, इथली बेसहारा… निराधार मानसं पाहून डोकं गरगराया लागलंय.' पक्याच्या शब्दात हताश उदासी होती. "पक्या उदासून कसं चालेल? देवठाण, भावठाण, यल्डा, साकूड, सोनवळा, ममदापूर.... डोंगरपिंपळा, सोमनवाडी… नाही नाही म्हटल तरी डोंगरातली तीसपस्तीस खेडी गाठायचीत चार दिवसात. अशक्या, डॉक्टर मोहन, शेख्या, ग्यानू
