अवर्स बाय चॉईस : दत्तकसंबंधी इंग्रजी ग्रंथ
मुंबईच्या फॅमिली सर्व्हिस सेंटरच्या कार्यकर्त्या प्रा. निलिमा मेहता यांचे दत्तकत्वाद्वारे पालकत्व स्वीकारणाच्या पालकांसाठी मार्गदर्शक ठरेल असे संवेदनशील पुस्तक हाती येताच वाचून हातावेगळे केले. मुखपृष्ठापासून ते मलपृष्ठापर्यंत वाचकास वाचायला भाग पडणारी पुस्तके, अपवादानेच हाती लागतात. अशा पुस्तकात ‘अवर्स बाय चॉईस' चा उल्लेख करायला लागेल.
यापूर्वी राजहंस प्रकाशन, पुणे यांनी मंगला गोडबोले यांचे 'दत्तक घेण्यापूर्वी हे पुस्तक प्रकाशित करून दत्तकेच्छू पालकांची जिज्ञासा कमी करण्याचा प्रयत्न केला होता. पुढे इंग्रजी मातृभाषी पालकांची अडचण लक्षात घेऊन तेरेदेस होम्स, जर्मनी या संस्थेने पुढाकार घेऊन ‘अबाऊट अॅडॉप्शन' शीर्षकाने दत्तक घेण्यापूर्वीचा इंग्रजी अनुवाद प्रकाशित केला. तत्पूर्वी इंडियन असोसिएशन फॉर प्रमोशन ऑफ अॅडॉप्शन, मुंबई' संस्थेने ‘अॅडॉप्शन मॅन्युअल' प्रकाशित केले होते. दत्तकत्वासंबंधी असलेल्या या अपवादात्मक साहित्यास आशयघन करण्याचे कार्य निलिमा मेहतांच्या नवप्रकाशित पुस्तकाने केले आहे.
निपुत्रिक दांपत्यांच्या जीवनात दत्तक बालक येते. हे बालक त्यांनी स्वेच्छा नि हेतुपूर्वक निवडलेले असते. मुले कशी असावी याची निवड जन्मदात्या पालकांच्या हाती असत नाही. दत्तकत्वात अस्तित्ववादी तत्त्वज्ञानात आधारभूत मानला गेलेला निवडीचा अधिकार असतो. निवड ही अनेक पर्यायांतून होत असल्याने ती एक विचारपूर्वक कृती असते. अशा कृतीची शास्त्रोक्त पण भावनाशील चिकित्सा करून निलिमा मेहतांनी दत्तकेच्छु पालकांना दिलासा देण्याबरोबर कुशल मार्गदर्शनाचे कार्यही केले आहे.
दत्तक विषयावर यापूर्वी प्रकाशित ग्रंथामध्ये सर्वार्थानी सरस ग्रंथ म्हणून ‘अवर्स बाय चॉईस' चा उल्लेख करायला लागेल. दत्तक घेण्याची इच्छा निर्माण करणारे, हृदयाला अपेक्षित साद घालणारे आशयघन कलात्मक मुखपृष्ठ, पुस्तकांची सुंदर मांडणी, या क्षेत्रात ऋषिवत मानल्या जाणा-या मदर तेरेसांचा आशीर्वाद, केंद्रीय समाजकल्याण सचिव उषा व्होरांची प्रस्तावना, लेखिकेचे मनोगत विषय मांडणी व विभागीय, समर्पक व विषय उलगडून दाखवणारी