पान:वनस्पतिविचार.pdf/25

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.



१५



चित्रे ( वुडकट किंवा केवळ नांवे, एवढीच येऊ शकतात. या पुस्तकांत ग्रंथकत्यनें बऱ्याच झाडांची इंग्रजी नांवे दिली आहेत, हीं वांचतांना कांहीं वाचक थोडेबहुत बिचकतील हे खरे; परंतु त्यास उपाय नाहीं. बोलून चालून विशेषनामें ती, त्यांना मराठींत काय म्हणतात म्हणून विचारल्यास काय सांगावयाचे ? कांहीं मराठीत नांवाला इंग्रजीनांवें बनविली आहेत हे खरे; तशीच मराठीत बनवितां येतील व बनलेलीही असतील, परंतु त्यांचा अर्थ करण्यांत बिलकूल अर्थ नाहीं. पिंपळ, (पिप्पल ) कदंब, जांभळ (जॅॅबोलन ) रोहित्तक चंपक इत्यादि नांवे तशीच्या तशी इंग्रजीत घेतली आहेत. उलटपक्षी थॉर्नअॅॅपल एलेफंट अॅपल, लव्ह अॅपल, अशी नावे बनविली आहेत. कोबी (Cabbage) नवल कोल ( Knol kohl) फूलकोबी (Cauliflower ) हापूस (Alphonso) पायरी ( Pareira ) फर्नदीन ( Fenandes ) इष्टापुरी ( Strawberry ) लखोटा ( Loquat ) अशी थोडीशी अपभ्रंश पावलेली नावे मराठीत शिरली आहेत. मिस्तर यंग हजबंड ' म्हणजे राजश्री ' तरणा नवरा ' नव्हे तसेच ‘बुलक्सहार्ट ' ( रामफळ ) म्हणजे ' बैलाचें काळीज ' नव्हे, याप्रमाणेच कॉसमॉस, गायलरडिया, अॅटिगोनम पेट्रिया, व्हायओलेट, व्हरबीना असली नावे तशीच्या तशी घेण्यास काय हरकत आहे? येथे उत्पन्न न होणा-या झाडांस साहजिकपणेच नांव नसणार. त्यांचे चित्र दाखवून जेथे ते उगवते तेथील लोक त्याला अमूक नांवाने ओळखतात असे सांगितल्यास ते नांव ग्राह्य कां होऊ नये याचे कारण देता येत नाहीं. एकंदर अस्तित्वात असलेली गांवठीं नांवें तरी पूर्ण परिचयाच असती, तर ह्या बिचकण्याचे थोडे तरी मंडन करतां आलें असते परंतु वस्तुस्थिति तशी नाही. बांदररोटी, उंदीरकानी, दिपमाळ, कपाळफोडी, मशीपत्री, अशी किती तरी नांवें आहेत की जी साधारणपणे परिचयाची नाहींत. केवळ परिचयाच्या पांचपन्नास झाडांच्या जोरावर वनस्पतिशास्त्राचे अध्ययन तरी कसे व्हावें ! रुसो जपानी युद्धाचे मर्म समजून घेण्यास ओकू, नोझडू, नागी, टांगो, अशी चमत्कारिक वाटणारी नांवें अडथळा करू शकत नाहीत. ' टंगची व्हंगटी' ला फूचंग, अशा नांवाने मनुष्य भेदरत नाही आणि चीनच्या इतिहासाचे वाचन टाकीत नाही तसेच “ सत्कुर्मस्त्वामिह स्यांधर्स्ट नृपवरा ' यातील अपरिचित महाप्राणा-